مقصود از «حسنيين»، حسنه و مصيبت است به دلالت اين كه در آيه پيشين، حكايت مى‌كرد كه منافقان از اين كه به پيامبر خدا (ص) خيرى برسد ناراحت مى‌شدند، و از اين كه به آن جناب شر و مصيبت برسد، خوش‌حال مى‌شدند، و مى‌گفتند: خوب شد كه ما قبلًا حواسمان را جمع كرده بوديم، و خود را دچار اين ناملايمات نساختيم.[1466] چون از اين كلام بر مى‌آيد كه منافقان در حال انتظار بودند كه ببينند بر سر مسلمانان چه مى‌آيد، آيا شكست مى‌خورند و يا پيروز مى‌شوند، پس معلوم مى‌شود «إحدى الحسنيين» در آيه، يكى از آن دو پيش‌آمد است كه منافقان در انتظارش بودند. شايد گفته شود كه: چه طور قرآن كريم، مصيبت را هم حسنه خوانده و آن را با حسنه، «حسنيين» ناميده؟ در جواب مى‌گوييم: از نظر دينى، حسنه و مصيبت، هر دو حسنه اند؛ چون اگر حسنه، حسنه است براى اين است كه پيروزى و غنيمت در دنيا و اجر عظيم در آخرت است و اگر مصيبتْ حسنه است، آن هم براى اين است كه شكست خوردن و كشته شدن و هر رنج و محنت ديگرى كه به انسان برسد، مورد رضاى خدا و باعث اجرى ابدى و سرمدى است. پس هر دو حسنه اند. لذا معناى آيه، اين است كه: ما و شما هر يك، منتظر عذاب و گرفتارى طرف مقابل خود هستيم، با اين تفاوت كه آن عذاب و گرفتارى‌اى كه شما براى ما آرزو مى‌كنيد، در حقيقت، خير ماست؛ زيرا شما در باره ما انتظار يكى از دو احتمال را مى‌كشيد، يا غلبه بر دشمن و مراجعت با غنيمت و يا كشته شدن در راه خدا. ولى ما براى شما انتظار عذاب خدا را مى‌كشيم، و آرزو داريم كه يا با عذاب‌هاى آسمانى و يا به دست خود ما نابودتان كند. مثلًا به ما دستور دهد كه زمين را از لوث وجود شما پاك سازيم. پس ما در هر حال، رستگار و شما در هر حال، هالك شونده‌ايد. پس انتظار بكشيد كه ما هم با شما در انتظاريم.[1467]

بنا بر اين تفسير الهى از موفقيت و شكست، موجب مى‌شود كه هنگام رويارويى با خطر، انسان آرامش داشته باشد؛ چرا كه هر كدام از دو وجه موفّقيت يا شكست ظاهرى براى او پيروزى و كاميابى است و همچنين پس از واقعه نيز همين تفسير، موجب كاهش فشار روانى و تحمّل موقعيت پيش‌آمده مى‌گردد.

ن- عدالت‌باورى در بلاها

هنگام رويارويى با بلاها، انسان آن را از منظر عدل و ظلم نيز ارزيابى مى‌كند. اين كه واقعه، عدل بوده يا ظلم، براى انسان مهم است. انسان از عدالت، خرسند و از ناعدالتى، ناخرسند مى‌شود. اگر بلا، ناعادلانه ارزيابى شود، افزاينده فشار روانى و اگر عادلانه ارزيابى شود، كاهنده آن خواهد بود.

[1466].\i( إِنْ تُصِبْكَ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَ إِنْ تُصِبْكَ مُصِيبَةٌ يَقُولُوا قَدْ أَخَذْنا أَمْرَنا مِنْ قَبْلُ)\E( سوره توبه، آيه 50).

[1467]. ترجمه تفسير الميزان، ج 9، ص 412.