نام کتاب : الگوى اسلامى شادكامى با رويكرد روان شناسى مثبت گرا نویسنده : پسنديده، عباس جلد : 1 صفحه : 375
آنهمه سختى و رنج كشيدند. ديگر امامان معصوم (عليهم السلام) نيز
بيشترين دردها و مصيبتها را ديدند. اگر بلا و مصيبت، نشانه خوارى باشد، چگونه
مصيبتها و بلاهايى را كه بر سر شريفترين بندگان خدا آمده است، مىتوان توجيه
كرد؟
همه
اينها نشانگر آن است كه مصيبتها و گرفتارىها به معناى خوارى و ذلّت در نزد
خداوند متعال نيست؛ بلكه برعكس، نشانه كرامت و بزرگوارى است و به همين جهت، است كه
آن بزرگواران، چنين مصيبتهاى سخت و تلخى را تحمّل مىكردند. مهم اين است كه وقتى
اين حقيقت براى انسان معلوم گردد، ناراحتىها و اندوهها رخت برمىبندند و رضايت و
بردبارى، جاى آنها را مىگيرند.
دو.
بلا و تفسير انسان از آن
بلا
و مصيبت، به طور كلّى و از منظرى ديگر نيز مورد ارزيابى قرار مىگيرد و انسان، آن
را زشت و يا زيبا تفسير مىكند. بحث پيشين، از منظر حرمتشناختى بود و اين بحث، از
منظر زيبايىشناختى. اين تفسير نيز بر اساس همان دو الگوى پيشگفته صورت مىپذيرد
كه بر اساس آن، خوشايندها، زيبا و ناخوشايندها زشت و نازيبا هستند. بديهى است كه
اين ارزيابى نيز نقش مهمّى در كاهش يا افزايش فشار روانى خواهد داشت كه در ادامه
به بررسى آن مىپردازيم.
تفسير
غلط: «زشتپندارى مصيبت»
برخى
براى تعيين ديدگاه خود در باره زشت يا زيبا بودن مصيبت، از مدل «خوشايندمدار»
استفاده مىكنند و مصيبت را زشت ارزيابى مىنمايند. اين ارزيابى، موجب افزايش فشار
روانى خواهد شد؛ چرا كه انسان از هر امر نازيبايى، فرارى و گريزان است و موجب
ناخرسندى وى مىگردد؛ امّا آيا اين تفسير، درست است و اين الگوى ارزيابى مىتواند
واقعيت مصيبتها را نشان دهد؟
تفسير
صحيح: «زيباپندارى مصيبت»
بر
اساس آنچه در خيرباورى گذشت، تفسير زيباشناختى مصيبت نمىتواند زشت باشد. آنچه
براى انسان خير است و مايه رشد و تكامل وى مىگردد، چگونه مىتواند زشت باشد؟!
بلا، سخت است؛ امّا زشت نيست. فرهنگ اسلامى، قائل به «سختِ زيبا» است. همين تفسير،
موجب كاهش فشار روانى و افزايش توان صبر مىگردد. حضرت زينب (س)، اسوه صبر و
مقاومت است. ايشان، نه تسليم دشمن شد و نه تسليم بلاها؛ بلكه دشمن و بلاها را به
تسليم و خضوع در برابر خويش واداشت. يكى از رازهاى اين ايستادگى و بالندگى،
ارزيابى درست از موقعيت بود. وقتى يزيد به زينب (س) گفت: «كارى را كه خدا با برادرت
كرد، چگونه ديدى؟» ايشان در پاسخ وى فرمود:
نام کتاب : الگوى اسلامى شادكامى با رويكرد روان شناسى مثبت گرا نویسنده : پسنديده، عباس جلد : 1 صفحه : 375