مايه تقويت ديندارى‌[1321] و انجام تكاليف دينى، مانند اقامه نماز و گرفتن روزه و پرداخت زكات‌[1322] دانسته است. بنا بر اين، به وسيله مال مى‌توان هم زندگى مادى را تأمين نمود و هم ديندارى را تقويت كرد. تركيب اين دو مى‌تواند سعادت دنيا و آخرت را تضمين كند. از اين رو، مال، نقش مهمّى در شادكامى خواهد داشت.

دو. چند برابر كردن پاداش‌

برخوردارى از مال، امكان و زمينه كسب پاداش را افزايش مى‌دهد. فرد دارا، علاوه بر آنچه فقرا مى‌توانند انجام دهند، امكان كسب اجر از راه مال را نيز دارند.[1323] اين اثر، موجب تضمين سعادت اخروى مى‌گردد كه جزء اساسى حيات جاويدان انسان است. از اين رو، مال، نقش مهمى در شادكامى حقيقى خواهد داشت. بخشى از اين نقش، مربوط به آخرت است و بخشى از آن، احساس خوشايندى است كه در اين دنيا- به خاطر آخرت- به وجود مى‌آيد.

سه. پوشاندن عيوب‌

برخوردارى از مال، موجب استفاده بيشتر از امكانات مى‌شود و عيوب انسان را مى‌پوشاند.[1324] اين مسئله، زندگى اجتماعى انسان را هدف قرار مى‌دهد و مانع كاهش اعتبار و آبروى فرد مى‌گردد. لذا از طريق تضمين رابطه‌اى صحيح، احساس خوش‌بختى به وجود مى‌آيد.

چهار. ظهور فضايل انسانى‌

ظهور برخى فضايل انسانى، وابسته به مال است. امورى همچون: انفاق، صدقه، سخاوت، مروّت‌[1325]، كمك به هم‌نوع و ... از فضايل انسانى وابسته به مال اند. جالب اين كه بخشى از شادكامى نيز با

[1321]. پيامبر خدا( ص): نِعمَ العَونُ عَلَى الدّينِ قوتُ سَنَة( الفردوس، ج 4، ص 256، ح 6755).

[1322]. پيامبر خدا( ص): لَولَا الخُبزُ ما صُمنا ولا صَلَّينا، ولا أدَّينا فَرائِضَ رَبِّنا عز و جل( الكافى، ج 6، ص 287، ح 6 و ج 5، ص 73، ح 13؛ المحاسن، ج 2، ص 416، ح 2460).

پيامبر خدا( ص): إنَّ اللّهَ عز و جل قالَ: إنّا أنزَلنَا المالَ لِاءِقامِ الصَّلاة وإيتاءِ الزَّكاة، ولَو كانَ لِابنِ آدَمَ وادٍ لَأَحَبَّ أن يكونَ إلَيهِ ثانٍ، ولَو كانَ لَهُ وادِيانِ لَأَحَبَّ أن يكونَ إلَيهِما ثالِثٌ، ولا يملَأُ جَوفَ ابنِ آدَمَ إلّا التُّرابُ، ثُمَّ يتوبُ اللّهُ عَلى مَن تابَ( مسند ابن حنبل، ج 8، ص 210، ح 21965؛ المعجم الكبير، ج 3، ص 247، ح 3301).

مسند ابن حنبل عن مسروق: قُلتُ لِعائِشَة: هَل كانَ رَسولُ اللّهِ( ص) يقولُ شَيئا إذا دَخَلَ البَيتَ؟ قالَت: كانَ إذا دَخَلَ البَيتَ تَمَثَّلَ: لَو كانَ لِابنِ آدَمَ وادِيانِ مِن مالٍ لَابتَغى وادِيا ثالِثا، ولا يملَأُ فَمَهُ إلّا التُّرابُ، وما جَعَلنَا المالَ إلّا لِاءِقامِ الصَّلاة وإيتاءِ الزَّكاة، ويتوبُ اللّهُ عَلى مَن تابَ( مسند ابن حنبل، ج 9، ص 315، ح 24330).

[1323]. ر. ك: توسعه اقتصادى بر پايه قرآن و حديث، ج 1، ص 76( مضاعفة الأجر).

[1324]. ر. ك: همان جا( ستر العيوب).

[1325]. بخش مهمى از مروّت نيازمند برخوردارى از مال است. از اين رو، برخوردارى از مال، زمينه بروز مروّت را آشكار مى‌سازد( ر. ك: همان جا« ظهور المروءة»).