6. ازدواج؛ از نيازهاى انسان، ارضاى غريزه جنسى و انس با همسر است. از اين رو، ازدواج، يكى از نعمت‌هاى زندگى به شمار مى‌رود. البته تشكيل خانواده، ابعاد ديگرى نيز دارد كه در جاى خود به آنها خواهيم پرداخت.

7. همسر؛ گذشته از جنبه‌هاى جنسى، از جهت عاطفى و ارتباطى نيز انسان، به همسر نياز دارد. بنا بر اين، وجود همسر، نعمت است. البته همسر بايد ويژگى‌هايى داشته باشد كه عبارت اند از: شايستگى، ديندارى، امانتدارى، نشاطآورى، زيبايى و سفيدى.

8. فرزند؛ فرزند نيز از نيازهاى زندگى بوده و وجودش يك امكان به شمار مى‌رود. البته فرزند نيز بايد ويژگى‌هايى داشته باشد كه عبارت اند از: شايستگى، شباهت به پدر و كمك‌كار بودن.

9. دوست؛ داشتن دوست، يكى ديگر از نيازهاى انسان است. دوست، هم از نظر عاطفى، همدم انسان است و هم كمك‌كار او در مشكلات و ياور او در تكامل معنوى. لذا داشتن دوست، خود يك امكان در زندگى به شمار مى‌رود. البته دوست بايد شايسته و ديندار باشد.

10. همسايه؛ برخى افراد، به جهت محلّ زندگى، با انسان رابطه برقرار مى‌كنند. همسايه اگر بد و ناشايست باشد، زندگى را به كام انسان تلخ مى‌كند، هر چند در كاخ زندگى كند. از اين رو، داشتن همسايه خوب، هم موجب آسايش زندگى مى‌گردد و هم به وقت نياز، ياور انسان خواهد بود.

11. دورى از مردم؛ وقتى ناراستى بر جامعه حاكم گردد و افراد پيرامون، ناشايست و بدكار باشند، بهترين راه، دورى از مردم و گوشه نشينى است. در اين صورت، نه با ديگران بودن، كه زندگى بدون آنان يك نعمت به شمار مى‌رود.

12. حاكم دادگر؛ زندگى اجتماعى، به حاكم و فرمانروا نياز دارد تا جامعه را اداره كند. هر چند حاكم بد، بهتر از بى‌حاكمى است، امّا به هر حال براى يك زندگى مثبت و راحت، به حاكم دادگر و عدالت‌پيشه نياز است. از اين رو، بودن در زمان حاكميت خدا و برخوردارى از حاكم عادل، يك امكان بزرگ به شمار مى‌رود.

سطح سوم‌

سطح سوم، آن بخش از امكانات را شامل مى‌شوند كه جزء فضيلت‌هاى درونى به شمار مى‌روند:

1. عقل؛ عقل از ريشه‌اى‌ترين مفاهيم اخلاقى است. بر اساس روايات، عقل، به معناى «شناخت بازداردنده» بوده و مادر اخلاق اسلامى به شمار مى‌رود.[1049] از اين رو، برخوردارى از عقل در مفهوم اخلاقى آن، يكى از بزرگ‌ترين برخوردارى‌ها به شمار مى‌رود.

[1049]. ر. ك: اخلاق‌پژوهى حديثى، ص 52 به بعد.