است كه مى‌تواند نشاط روحى و روانى را براى انسان به ارمغان بياورد. اين شيرينى چنان لذّتى دارد كه هر كس آن را بچشد، از او روى‌گردان نمى‌شود. 17[503]

جمع‌بندى‌

از آنچه گذشت معلوم شد كه بر اساس منابع اسلامى، باور به توحيد، عامل اساسى شادكامى است. كسى كه به خداى يكتا و يگانه ايمان دارد، در امور تكوينى، شكرگزار نعمت‌ها و بردبار از مصيبت‌هاست و در امور تشريعى، رغبت به طاعت و كراهت از معصيت دارد و در نشاط و شادابى، لذّت‌هاى مادى پاك و معنوى ناب را تأمين مى‌كند. اين، ترسيم كلّى‌اى بود كه در بخشى از متون وارد شده بود و به صورت كلّى، نقش ايمان را در شادكامى بيان مى‌كردند. اكنون بايد ديد اين توحيدباورى، در مؤلّفه‌هاى شادكامى چگونه تجلّى مى‌يابد و با چه ساز و كارى شادكامى را محقّق مى‌سازد. در ادامه مباحث، توحيدباورى را به صورت عينى در مؤلّفه‌ها پى‌مى‌گيريم.

دوم: عامل اصلى مؤلّفه‌هاى شادكامى‌

در فصل ساختار گفتيم كه يكى از اركان شادكامى، رضامندى و ديگرى نشاط است. اكنون برآنيم تا عوامل رضامندى را بررسى كنيم. در بحث نخست بر اين تأكيد كرديم كه عامل بنيادين شادكامى، سبك زندگى موحّدانه است كه اساس آن، ايمان به خدا بوده و ره‌آوردش تنظيم زندگى بر اساس آموزه‌هاى اوست. همچنين گفتيم كه بايد اين عنصر را در ابعاد شادكامى نشان داد. در اين بحث بر آنيم تا به صورت عينى، نقش اين عنصر بنيادين را در قلمرو رضامندى توضيح دهيم. نخست به مؤلّفه رضامندى و سپس به مؤلّفه نشاط خواهيم پرداخت.

1. «خيرباورى» عامل اصلى رضامندى‌

رضامندى، يك عامل اساسى دارد كه تحقّق‌بخش رضامندى در همه ابعاد چهارگانه آن است و يك سرى عوامل خرد نيز هستند كه هر كدام از ابعاد آن را محقّق مى‌سازند. همه اينها امورى هستند كه ريشه در آن ايمان دارند و جزئى از زندگى موحّدانه اند. در ادامه، به بررسى عامل اساسى مى‌پردازيم و در فصول بعدى، عوامل خُرد هر بُعد را بيان خواهيم كرد.

[503] 17. امام سجاد( ع) در مناجات نهم از مناجات پانزده‌گانه خود مى‌فرمايد: مَن ذَا الَّذى ذاقَ حَلاوَة مَحَبَّتِك فَرامَ مِنك بَدَلًا، ومَن ذَا الَّذى آنَسَ بِقُربِك فَابتَغى عَنك حِوَلًا( بحار الأنوار، ج 94، ص 148).