برايش چيزهايي است كه براي خدا در آسمان نيست!

حُذيفه براي پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم صدقات خرما را می‌نوشت ،[605] و مقدار خرماي حجاز را ـ كه از رطب به دست می‌آمد ـ تخمين می‌زد و می‌نوشت ،[606] و خرماي نخل را برآورد می‌كرد و می‌نگاشت .[607] 

كاتب رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم در صدقات ، زُبير بن عوّام بود . اگر وي غايب می‌شد يا عذر می‌خواست ، جَهْم بن صَلْت و حُذَيفة بن يمان ، آن را می‌نوشت[608] و پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم ديكته می‌كرد .[609] 

5 - عبدالله بن مسعود هُذَلی (م32هـ)

جُوَيبر ، از ضحّاك ، از عبدالله بن مسعود روايت می‌كند كه گفت : ما در عهد پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم چيزي از احاديث را نمی‌نوشتيم مگر تشهّد و استخاره را .[610] 

از مَعْن روايت است كه گفت : عبدالرَّحمان بن عبدالله بن مسعود برايم كتابي را آورد و سوگند ياد كرد كه آن كتاب ، دست خط پدرش می‌باشد .[611] 

از ابن مسعود روايت شده كه وي از تدوين حديث منع كرد!

ليكن اين سخن را دو خبري كه پيش از اين گذشت ، و حبس او توسطِ عُمَر ـ و ديگر شواهد ـ تكذيب می‌كند .

[605]. التراتيب الاداريه 1: 398.

[606]. التنبيه والإشراف: 245؛ العقد الفريد 4: 147.

[607]. التراتيب الاداريه 1: 124؛ صبح الاعشي 1: 125.

[608]. مكاتيب الرسول 1: 177 (به نقل از كتاب جوامع السير).

[609]. سُبُل الهدي والرشاد 11: 381؛ از تركيب اداري رسول خدا0 درمي‌يابيم نخستين كسي كه ديوان‌ها را تدوين كرد پيامبر بود ، نه عمر.

[610]. مصنَّف ابن ابي شيبه 1: 262،‌ حديث 3006؛ العلل (احمد بن حنبل) 2: 259،‌ حديث 2184 (متن از اين مأخذ است).

[611]. جامع بيان العلم وفضله 1: 72.