عمر به اين امر اعتراف دارد ، آنجا كه می‌گويد : مثلِ اين حديث را از رسول خدا برايم بياوريد ، معامله در بازار مرا سرگرم ساخت . . .

از ابو هُرَيره رسيده كه روز در ميان ، پيش رسول خدا می‌رفت تا احكامِ بيشتري را ياد بگيرد ؛ يك روز ، شخصي نِزاري نزد پيامبر حاضر می‌شد و روز ديگر نوبت ابو هُرَيره بود .[485] 

از اين سخن می‌توان دريافت كه ابوبكر و عُمَر ، بيشتر به امر تجارت مشغول بودند تا بهره گيري از علم پيامبر! و در مقابل ، كساني از صحابه را می‌نگريم كه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم آنان را به علم و فهم می‌شناساند ؛ چنان كه به ابن مسعود می‌گويد : «إنّك غلام مُعَلَّم»[486] (تو جوان دانش آموخته‌اي) و براي ابن عبّاس دعا می‌كند كه : «اللّهمّ فقِّهْهُ في الدِّين» ؛[487] بارالها ، او را در دين فقيه گردان .

افزون بر اين كسان ـ كه به دانش ديني ستايش شده‌اند ـ فردي از صحابه همچون علی علیه‌السلام هست كه به همه قرآن و سنّت آگاه است . بارها پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود كه او همه علم پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم را می‌داند و به آن ويژه شده است ، او هر روز دو بار در صبح و شام با پيامبر خلوت می‌كرد و آن حضرت اَسراري را در گوشش می‌گفت .[488] 

از امام علی علیه‌السلام روايت شده كه فرمود :

سَلُوني عن كتاب الله! فوالله ما مِن آية إلّا وأَنَا أَعْلَمُ بليل نزلت أم بنهار ، في سَهْل أم في جَبَل ؛[489] 

[485]. الإحكام في اُصول الأحكام 2: 245.

[486]. صحيح ابن حبّان 14: 433،‌ حديث 6504 (و جلد 15،‌ ص536،‌ حديث 7061)؛ مصنّف ابن ابي شيبه 6: 327،‌ حديث 31801.

[487]. صحيح بخاري 1: 66،‌ حديث 143؛ صحيح مسلم 4: 1927،‌ حديث 2477؛ مستدرك حاکم 3: 615،‌ حديث 6280.

[488]. تاريخ مدينه دمشق 42: 386؛ شواهد التنزيل 1: 48.

[489]. تفسير صنعانی 3: 241؛ طبقات ابن سعد 2: 338؛ تاريخ دمشق 42: 398؛ الصواعق المحرقة 2: 375؛ و ديگر مصادر.