از خودم باشد، صلاحیت ندارد. [1] ولی برخی از روایات اهل سنت میرساند که ابو بکر مقام سرپرستی حج را بر عهده داشت و علی علیه السّلام فقط مأموریت داشت که آیات الهی و قطعنامه پیامبر صلی اللّه علیه و آله و سلّم را در روز منی بر عموم قرائت کند. [2] امیر مؤمنان وارد مکه شد، در روز دهم ذی الحجّه، بالای جمره «عقبه» قرار گرفت و سیزده آیه، از آغاز سوره برائت را قرائت کرد. وی، قطعنامه پیامبر را با دلی لبریز از شجاعت و قدرت، با صدای بلند خواند که به گوش تمام شرکت کنندگان میرسید و به تمام مشرکانی که پیمانی با مسلمانان نداشتند، رسانید که فقط چهار ماه مهلت دارند و باید هرچه زودتر، محیط خویش را از هر نوع تظاهر به بتپرستی پاک سازند و در غیر این صورت از آنها صلب مصونیت میشود. اثر این آیات و قطعنامه، این شد که هنوز چهار ماه سپری نشده بود، مشرکان دسته دسته رو به یگانهپرستی آوردند و در اواسط سال دهم هجرت، بتپرستی در شبه جزیره ریشهکن گردید.
تعصب ناروا در تحلیل حادثه
عزل ابو بکر از منصب ابلاغ آیههای برائت و نصب امیر مؤمنان به جای وی، آن هم به فرمان الهی، بیشک یکی از فضایل قطعی و غیر قابل انکار علی علیه السّلام است، ولی گروهی از نویسندگان متعصب، در تحلیل و تجزیه این حادثه، دچار اشتباه و انحراف شدهاند. «آلوسی بغدادی» در تفسیر خود [3] در تحلیل این جریان مینویسد: «ابو بکر» به «شفقت» اشتهار داشت و علی در شجاعت و قدرت قلب نقطه مقابل وی بود. از آنجا که تلاوت آیات برائت و تهدید مشرکان، بیش از هر چیز به شجاعت و قدرت قلب نیاز داشت و این مبادی در علی بیش از ابو بکر بود، علی به
[1]. مفید، الارشاد، ص 33. [2]. سیره ابن هشام، ج 2، ص 546. [3]. روح المعانی، تفسیر سوره توبه.