«محمد بن ابراهیم استرآبادی»

319-408ه-.ق.

محدث قرن پنجم ه-. ق.، «ابوعبدالله محمد بن ابراهیم بن جعفر را یزدی جرجانی نیشابوری» و حتی اصفهانی نیز نامیده اند.

وی را از آن روی جرجانی گفته اند که در این سرزمین زاده شد؛ چون در «نیشابور» رشد کرد، نیشابوری گفتند. از آنجا که در «اصفهان» بدرود حیات گفت، اصفهانی یا اصبهانی نامیدند. اما نسبت یزدی یک نسبت اشتباه است؛ زیرا در «سیر اعلام النبلا» به اشتباه یزدی ثبت شده است. این اشتباه به دلیل شخصیت دیگری است که او نیز نزیل «اصفهان» بوده، و شاید مولف، شرح آن دو را درهم کرده است.

به هر روی محمد بن ابراهیم، از محدثان «اهل سنت» و شخصیتی مقبول الروایت شمرده شده است. در «تاریخ الاسلام» به نقل از منابع پیشین، ابوعبدالله محمد جرجانی را صدوق، مقبول و عالی الاسناد توصیف کرده است.

محمد بن ابراهیم جرجانی، پس از تحصیل در زادگاهش، به «نیشابور» سفر کرد و در آنجا از محدثانی چون: «محمد بن حسین قطان»، «عباس بن محمد ابن قوهیار»، «حاجب بن احمد طوسی»، «محمد بن حسن محمدآبادی»، «اباالعباس اصم»، «محمد بن عبدالله صفار» و «حسین بن یعقوب بخاری» و چند تن دیگر حدیث شنید.

پس از سال 340ه-.ق. به «اصفهان» هجرت کرد و تا پایان عمر در آن شهر ماند. در آنجا ضمن شنیدن حدیث از محدثان ساکن در آن شهر، به تدریس و املای حدیث پرداخت. از آن روی «امالی» وی نوشته شد و نسخه هایی برجای ماند.

بسیاری از جمله: «ابوبکر محمد بن حسن بن سلیم قاضی» و «عبدالرزاق بن عبدالکریم حسن آبادی»، «ابومسعود سلیمان بن ابراهیم حافظ»، «ابوعمرو عبدالوهاب بن منده»، «سهل بن عبدالله غازی»، «محمد بن احمد بن ررا»، امام جامع «اصفهان»، «محمود بن جعفر کوسج»، «رئیس قاسم ابن الفضل»، «ابونصر عبدالرحمن بن محمد سمسار» و تعدادی دیگر، از وی حدیث شنیدند.

آثار:

الامالی

مجموعه احادیثی است که ابوعبدالله محمد بن ابراهیم جرجانی از شیوخ و استادان خود شنیده و به شاگردانش املا کرده است.

نسخه های خطی:

2 نسخه ی خطی در «کتابخانه ی دارالکتب الظاهریه»