«محمد نصرآبادی استرآبادی»

قرن 13 یا 14ه-.ق.

مرحوم «شیخ محمدصالح استرآبادی» در تذکره ی خویش شرح حال بسیار مختصری از رجال «استرآباد» و «جرجان» را یادآور شده ولی به تاریخ ولادت، وفات و دیگر جزئیات زندگانی آنها اشاره ای نکرده است. از آن جمله درباره ی نصرآبادی می نویسد:

«الفاضل المحقق و العالم المدقق الآخوند ملا محمد نصرابادی الاسترابادی رفع الله قدره، مسقط الراس آن سمو القدر و المکان قریه ی نصراباد استراباد است...»

وی در ادامه می افزاید: «در واقعه ی ایشانی ]پریشانی[ استراباد که سابقاً اشاره شد اسیر طایفه ی تراکمه گردید.»

از این عبارت می توان زمان حیات «ملا محمد نصرآبادی» را استنباط کرد؛ زیرا ترکمانان چند بار به «گرگان» هجوم آورده و با مردم درگیر جنگ شده اند. یکی از این جنگ ها در سال 1274-1276ه-.ق. اتفاق افتاد و پس از آن ترکمانان «یموت» در «آق قلعه» مستقر شدند.

بار دوم به سال 1303-1304ه-.ق. ترکمن های «یموت» و «گوگلان» به شورش دست زدند و «شیعیان» زیادی را در «گرگان» و دیگر شهرهای اطراف به خاک و خون کشیدند. هرچند این شورش با سرکوب دولت مرکزی پایان یافت، لیکن صدمات زیادی به کشور وارد ساخت.

در هر حال اگر در این فقره شورش ها، ملا محمد نصرآبادی به دست ترکمن ها اسیر شده باشد، قطعاً در سده ی 13 می زیسته است.

البته بنا به گزارش شیخ محمدصالح، وی پس از استخلاص از دست ترکمانان، مدتی را در «تهران» زندگانی کرد و سرانجام در پایتخت زندگانی را بدرود گفت. از این رو می توان گفت او در اوایل سده ی 14ه-.ق. درگذشته است.

به هر روی، ملا محمد نصرآبادی، در روستای «نصرآباد» «استرآباد» دیده به جهان گشود. در همان شهر زندگی کرد و تحصیلات خود را تا پایان ادبیات ادامه داد. آنگاه به عتبات عالیات سفر کرد و فقه و اصول و دیگر علوم رایج را در حوزه های علمیه «نجف اشرف» و «کربلا» به پایان برد.

سپس به «استرآباد» بازگشت و در مسجد جامع «استرآباد» و در شسبتان غربی به امامت جماعت و ارشاد مردم همت گماشت.

آثار:

1. تذکره الواعظین

این اثر در واقع مجموعه سخنرانی ها و گفتار های پندآموز وی در طی 12 سال ارشاد مردم است.