بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) - الخوئي، السيد ابوالقاسم

نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 527

با اين بيان، روشن مى شود كه در تفسير قرآن، اعتماد نمودن به آراى شخصى مفسرين و پيروى كردن از رأى و نظر آنان صحيح و روا نيست زيرا تبعيت از آرا و نظرات شخصى افراد جز پيروى از ظن و گمان، چيز ديگر را به حق و واقعيت نمى رساند «إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً».
منابع تفسير
گفتيم كه در تفسير قرآن، نبايد از ظن و گمان و آنچه حجيّت و اعتبار عقلى و يا شرعى ندارد، پيروى كرد بلكه بايد به دلايل علمى و اطمينان بخش و به مداركى كه از نظر عقل و يا شرع اعتبار و مدركيت آن ثابت شده است، استناد شود، مفسر قرآن در مسير تفسيرش بايد تنها از اين گونه مدارك علمى، عقلى، و شرعى كه در موضوعات ذيل خلاصه مى شود، پيروى كند:
1- ظواهر الفاظ قرآن يكى از منابع و مدارك معتبر تفسير است زيرا در صفحات گذشته روشن گرديد كه ظواهر الفاظ قرآن اعتبار و حجيّت قطعى دارد.
2- عقل فطرى و سالم از تأثيرات افكار و سليقه هاى شخصى نيز در مسير تفسير يكى از منابع قابل تبعيت است زيرا عقل حجت و راهنماى صحيح و معتبر درونى است، همان طوركه پيامبر حجت و راهنماى برونى است.
3- دستورها و گفتارهايى كه به طور حتم از ناحيه معصوم(ع) رسيده، در تفسير قرآن كاملا داراى اعتبار و قابل تبعيت است زيرا آنان در مسائل دينى مرجع معتبر و اطمينان بخشى هستند و پيامبر اكرم(ص) نيز لزوم تمسك به گفتار آنان را براى ما به صراحت و قاطعيت اعلان كرده و فرموده است: «من در ميان شما دو امانت سنگين به يادگار مى گذارم كه اگر بدان ها تمسك بجوييد، هرگز به ضلالت و گمراهى نخواهيد افتاد.»[1] 4- اخبار ظنى معتبر هم در تفسير قرآن قابل استناد و اتكا مى باشند. توضيح اين كه: روايات صحيحى كه به طور قطع از معصوم(ع) صادر گرديده، در تفسير قرآن بدون شك قابل اتكا و استناد است و استناد كردن به روايات ضعيف هم مسلما جايز و روا نيست، ولى آيا از روايات غير قطعى اما معتبر يعنى از «خبر واحدى» كه داراى شرايط حجيّت و اعتبار است، مى توان در تفسير قرآن

[1]. اين حديث در كنز العمال، باب اعتصام به كتاب و سنت، 1/ 153 و 33، چاپ دائرة المعارف عثمانى آمده است كه مطالب زيادى را از طريق اين حديث مى توان اثبات نمود. مصادر اين حديث را در بخش تعليقات پاورقى شماره 1. مطالعه فرماييد.

نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 527

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست