كند و احتياط بيشتر آن است كه در صورت امكان با خمى كمر و اشاره سر و بستن چشم‌ها قصد ركوع نمايد.

مسأله 5- اگر ركوع را فراموش كند و براى سجده خم شود و قبل از آن‌كه پيشانى‌اش را بر زمين نهد يادش بيايد، بايد به حالت ايستاده برگردد، سپس ركوع كند و كفايت نمى‌كند كه به حالت خميده برخيزد تا به حد ركوع برسد. و اگر بعد از آن‌كه وارد سجده اول شده و يا سر از سجده اول برداشته يادش بيايد، احتياط (واجب) آن است بدان گونه كه گذشت به ركوع برگردد و نماز را تمام كند، سپس آن را اعاده نمايد.

مسأله 6- اگر به قصد ركوع خم شود و وقتى كه به حد ركوع رسيد، ركوع را فراموش كند و به سوى سجده خم گردد، چنانچه قبل از آن‌كه از حد ركوع خارج شود يادش بيايد، بايد به همان حالت، با طمأنينه باقى بماند و ذكر ركوع را بگويد. و اگر پس از آن‌كه از حد ركوع خارج شده است يادش بيايد، در صورتى كه (و لو) به مقدار يك لحظه، در حد ركوع توقف داشته، سپس ركوع را فراموش نموده باشد، بنابر اقوى بدون آن‌كه راست بايستد بايد سجده كند وگرنه بايد احتياط را ترك نكند، به اينكه راست بايستد، سپس به سجده رود و نمازش را تمام كند و بعد هم اعاده نمايد.

مسأله 7- گفتن ذكر در ركوع واجب است و مى‌توان بنابر اقوى، به گفتن هر ذكرى اكتفا كرد و احتياط (واجب) آن است كه ذكرش برابر با سه بار تسبيح صغرى يا يك بار تسبيح كبرى باشد، چنان كه احتياط (واجب) آن است كه در صورت اختيار نمودن تسبيح، يا سه مرتبه تسبيح صغرى را كه عبارت از «سبحان اللَّه» است و يا يك مرتبه تسبيح كبرى را كه عبارت از «سبحان ربى العظيم و بحمده» است، اختيار كند و احتياط بهتر آن است كه آخرى (يعنى سبحان ربى العظيم و بحمده) را انتخاب كند و احتياط بيشتر آن است كه همين ذكر را سه مرتبه بگويد.

مسأله 8- هنگام گفتن ذكر واجب، بايد بدن در حال طمأنينه و آرامش باشد، پس اگر عمداً طمأنينه را ترك كند نمازش باطل مى‌شود، بر خلاف اينكه سهواً ترك نمايد، هر چند احتياط آن است كه اگر سهواً هم طمأنينه را ترك كند نماز را از نو بخواند. و اگر قبل از