البته ظن و گمان در علوم كاربردى و عملى در محدوده اى كه اعتبار و ارزشى عقلانى آن را همراهى نمايد و يا آن كه برهان و يقينى شرعى حجيت آن را اثبات نمايد , بيشتر مورد استفاده قرار مى گيرد , مانند علوم تجربى كه با روشهاى ظنى و با ضريبى خاص از احتمال خطا مورد استفاده عام قرار مى گيرند

اگر تئوريهاى اثبات نشده و ظنى نياز عملى بسيارى از علوم تجربى را تامين مى نمايد استفاده از ظواهر دينى در محدوده اى كه نصوص مسلم و قطعى اجازه آن را مى دهد براى شكل بخشيدن به اين دسته از تئوريها هيچ مانعى را در بر ندارد البته همانگونه كه اشاره شد , در اين صورت با آنكه تلاش عالم , تلاشى مقدس و دينى است , اسناد نتايج حاصله به دين اسنادى ظنى و گمانى خواهد بود يعنى درجه قداست به مقدار درجه علمى ( قطع , ظن , احتمال مرجوح ) است

در علم فقه نيز كه پيرامون چگونگى رفتار فردى و اجتماعى اعم از عبادى و توصلى بحث مى شود , برخى از روشهاى ظنى مورد استفاده قرار مى گيرند , و كاربرد روشهاى ظنى در علم فقه مستند به براهين