در پندار قائلين به امكان بازسازى معارف دينى , ديانت و وحى در نهايت يك تجربه فردى و يا تاريخى است كه همانند ديگر آزموده هاى بشرى در حيات فرد و يا جامعه اتفاق مى افتد و آن گاه در قالب مفاهيم و تئوريهاى بشرى تعبير مى شود

بديهى است كه تعابيرى از اين دست هر چند گاه يكبار مى توانند در معرض بازسازى قرار گيرند , ليكن اين پندار با آن اصل مبرهن كه مفاهيم و معانى دينى ره آورد مستقيم وحى هستند و فارغ از تحولات زمانى و مكانى بوده و در جميع اعصار ثابت مى باشند , سازگار نيست , بر اساس اين اصل همگان موظفند با بازفهمى و نوفهمى مكرر آن معارف ثابت را از قرآن كه وحى مدون است و از اهل بيت عصمت كه قرآن ناطقند , هر چه گسترده تر و عميق تر دريافت نمايند در واقع نتيجه بازفهمى و نوفهمى تجديد بناى معرفت دينى براى دين شناسان نيست بلكه توسعه و بسط آن براى آنها است

اختلافى كه از اين رهگذر در بين پژوهندگان معارف دينى حاصل مى شود چند قسم است :

قسم اول , اختلاف عرضى است كه ناشى از نظر بر ابعاد مختلف معارف دينى است اين نوع از اختلاف بدون آن كه آسيبى به ثبات معرفت دينى وارد نمايد نتيجه طبيعى بسط آن و بلكه خود عاملى موثر در توسعه مباحث دينى است , اين قسم از اختلاف چون در عرض هم اند و نقيض يكديگر نيستند ممكن است همه آن آراء صواب باشد ليكن هر كدام از حيثيتى خاص چه اينكه ممكن است همه آنها به سبب جهاتى مخصوص باطل باشند