responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 408

اذا اراد اللّه امرا سلب العباد عقولهم فانفذ امره و تمّت ارادته، فاذا انفذ امره ردّ الی کلّ ذی عقل عقله فیقول کیف ذا؟ و من این ذا؟

هرگاه خدا چیزی را بخواهد عقلهای بندگان را از آنها سلب میکند و حکم خود را اجرا میکند و خواسته خود را به پایان میرساند. همین که حکم خود را اجرا کرد عقل هر صاحب عقل را به او بر میگرداند؛ آنگاه او مرتّب میگوید: چگونه شد که این کار شد؟ از کجا این کار صورت گرفت؟

مولوی میگوید:

چون قضا آید نماند فهم و رای

کس نمیداند قضا را جز خدای

چون قضا آید فرو پوشد بصر

تا نداند عقل ما پا را ز سر

زان امام المتّقین داد این خبر

گفت اذا جاء القضا عمّی البصر

چون قضا بگذشت خود را میخورد

پرده بدریده گریبان میدرد

چون قضا آید نبینی غیر پوست

دشمنان را باز نشناسی ز دوست

چون قضا آید طبیب ابله شود

و آن دوا در نفع هم گمره شود

اشکالی که در اینجا به نظر میآید این است که در این بیانات قضا و قدر به عنوان ناقض و باطل کننده اصل علّیت عمومی و به عنوان عاملی در مقابل سایر عوامل جهان- ولی قویتر و نیرومندتر از آنها- ذکر شده است و این با آنچه در گذشته گفته شد که قضای الهی هیچ چیزی را جز از مجرای علل و اسباب خود ایجاب نمیکند و در زبان حدیث نیز تأیید شده، منافات دارد.

در حدیث است:

ابی اللّه ان یجری الامور الّا باسبابها-

یا:

ابی اللّه ان یجری الاشیاء الّا باسباب- فجعل لکلّ شیء سببا و لکلّ سبب شرحا و جعل لکلّ شرح علما و جعل لکلّ علم بابا

نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 408
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست