انّ اللّه لا یغیر ما بقوم حتّی یغیروا ما بانفسهم [1].

«خداوند وضع هیچ ملتی را عوض نمیکند تا که خودشان تغییری در خود ایجاد کنند.»

این آیه کریمه، رمز جلو افتادن و عقب افتادن ملتها را بیان میکند.

هیچ مردمی از بدبختی به خوشبختی نمیرسند مگر اینکه عوامل بدبختی را از خود دور سازند، و بالعکس، یک ملت خوشبخت را خدا بدبخت نمیکند مگر آنکه خودشان موجبات بدبختی را برای خویش فراهم آورند.

ما ناله داریم که چرا خدا یک مشت یهودی ژاندارم آمریکا را بر هفتصد میلیون مسلمان به صورتهای مختلف نظامی، سیاسی، فکری، اقتصادی مسلّط میکند؟ چرا صد میلیون عرب در جنگ پنجم ژوئن شکست خوردند؟ چرا خدا مسلمانان را عزّت نمیدهد؟ چرا قوانین طبیعت را به نفع مسلمین نمیچرخاند؟ عصبانی میشویم، شب از غصه بیخواب میمانیم، رنج میبریم و ناله میکنیم، دعا و استغاثه میکنیم ولی مستجاب نمیشود. پاسخی که قرآن به ما میدهد یک جمله است:

انّ اللّه لا یغیر ما بقوم حتّی یغیروا ما بانفسهم.

خدا قانون خود را عوض نمیکند. ما باید خودمان را عوض کنیم. ما غرق در جهالتیم، در فساد اخلاق غوطهوریم، هیچگونه وحدت و اتفاق نداریم و در عین حال توقع داریم که خدا ناصر ما و یاور ما باشد! ما برای یک حادثه کوچک هزار قسم شایعه میسازیم، دروغگویی و نادرستی را شیوه خود قرار دادهایم و از هر فضیلتی تبرّی جسته استعفا کردهایم و در عین حال میخواهیم بر دنیا هم آقایی و سیادت داشته باشیم! این نشدنی است.

در کتابهای آسمانی گذشته، برای ملّت یهود- که در میانشان به خاطر پلیدی و ناپاکیشان بیش از هر ملت دیگر پیغمبر برانگیخته شده است، زیرا بیشتر احتیاج به مربّی داشتهاند- آری برای این ملت، دو جریان اجتماعی، دو انقلاب و تحول پیشگویی شده بود که هر دو وقوع پیدا کرد و قرآن جریان این پیشگوییها و سپس تحقق یافتن اینها را در تاریخ یهود یاد میکند. در این پیشگویی آمده است که ایشان دو نوبت در زمین فساد میکنند و خدا آنان را سرکوبی میدهد.