responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فلسفۀ تاریخ ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 188

معنایش این است که اگر انسان در مسیر ایمان و تقوا که همان مسیر هماهنگی با نظام خلقت است حرکت کند، مثل این است که یک نوع آشتی میان انسان و طبیعت برقرار میشود. ولی وقتی که انسان یک حالت تمرّد پیدا میکند، مثل عضوی از بدن میشود که از مسیر خود خارج شده و سایر اعضای بدن و اندامها تدریجاً او را از خودشان طرد میکنند. این غیر از این مسئله است که بگوییم خدا از بالای آسمانها میآید در کارها دخالتی میکند و برمیگردد میرود. این حرف، عوامانه است اگر کسی قائل بشود که عامل ماوراء الطبیعه را در تاریخ باید دخالت داد یا نداد. این مسئله از جنبه علمی قابل مطالعه است که ما تاریخ را از این بُعد مطالعه کنیم که آیا جوامعی که در مسیر صحیح و تکاملی و اخلاقی و انسانی قدم برداشتهاند زندگیهاشان همیشه مقرون با نوعی هماهنگی خلقت و طبیعت با آنها بوده و کسانی که در جهت عکس بودهاند مواجه با یک عکس العمل مخالف شدهاند یا نه؟ چرا مورخ از این جهت مطالعه نکند؟

مسئله دومی که طرح کرده مسئله هدف داشتن و هدف نداشتن تاریخ است. (خیلی از مسائل از لحاظ فلسفی برای اینها روشن نیست و خوب تجزیه و تحلیل نمیکنند.) این مسئله، هم به مسئلهای که اکنون گفتیم مربوط میشود و هم به مسئله تکامل. اول آنکه تاریخ رو به تکامل است یا رو به تکامل نیست؟ این را در بخش آینده (تاریخ به منزله پیشرفت) خواهد گفت. در صورت اول آیا تاریخ که متکامل است هدف دارد یا هدف ندارد؟ یعنی آیا متکامل شدنش امری است تصادفی یا نه؟ عین حرفی که در زیست شناسی گفته میشود که در این تکاملی که تاکنون رخ داده آیا طبیعت هدف داشته و میخواسته به این هدف برسد، متوجه این هدف بوده و راه خودش را گرفته تا رسیده به این حد، یا طبیعت همینطور در دست تصادفات کور بوده و اتفاقاً رسیده به اینجا، [در مورد تاریخ نیز مطرح است.] میدانیم که امروز در زیست شناسی مسئله «تکامل و هدفداری» یک مسئله اساسی است که کتاب حیات و هدفداری روویر، ترجمه دکتر شیبانی وکتاب خلقت انسان دکتر سحابی بحثی در این زمینه دارد. شاید از همه اینها بهتر بحث تکاملی است که لکنت دونوئی در کتاب سرنوشت انسان آورده که تکامل، هدفدار است. خیلی بحث خوب و عالیای است.

نام کتاب : فلسفۀ تاریخ ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 188
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست