نام کتاب : تبيين براهين اثبات خدا نویسنده : جوادی آملی، عبدالله جلد : 1 صفحه : 107
چهره علم به خود گرفته ، به علوم خاصه مربوط است .
از آن چه بيان شد ، معلوم مي شود که اختلاف در حوزه هاي گوناگون
علمي و وجود خطاهاي فراواني که در علوم جزئي حاصل مي شود ، هرگز آسيبي به
احکام و اصول مربوط به شناخت و معرفت انساني وارد نمي آورد ؛ يعني کسي نمي
تواند با تمسک به خطاها يا قضاياي متناقضي که در علوم مختلف پيدا مي شود ،
به انکار راه براي شناخت واقع يا نفي عصمت آن راه بپردازد يا آن که گام
نهادن در مسير معرفت و تحصيل علم و آگاهي را غير ممکن بخواند .
وجود اختلاف و تهافت در گفتار صاحب نظران علوم مختلف ، نه تنها بر
احکام و اصول معرفت شناسي خدشه وارد نمي سازد ، بلکه معرفت شناس مي تواند
با توجه به قضاياي متناقضي که در دايره علوم مختلف اظهار مي شود ، به اجمال
بر وجود معرفت صواب و خطا استدلال نمايد ، زيرا وقتي درباره يک مسئله واحد
دو قول متناقض اظهار مي شود ، به دليل امتناع ارتفاع و اجتماع نقيضين ، بي
شک يکي از آن دو گفتار صواب و مطابق با واقع بوده و گفتار مقابل ، خطا و
مخالف با واقع است ، اما تشخيص اين که کدام نظر صحيح و کدام يک غلط است ،
بر عهده معرفت شناس نبوده و از وظايف عالمي است که در قلمرو علم مربوط به
آن مسئله کاوش مي نمايد . هر صاحب نظري مباني و اصول داوري را از علم خاص
خويش مي گيرد و روش صوري و مادّي آن را از منطق استفاده مي کند .
منطق علمي است که شيوه هاي مختلف انتقالات ذهني و از جمله ترتيب و
چينش قضايا در قياس هاي برهاني و هم چنين خصوصيات عام مواد يقيني و غير
يقيني را بيان مي کند و دانشمندان علوم مختلف ، با شناخت منطق و رعايت
موازين منطقي مي توانند ، به داوري بين قضاياي مختلف يا متناقض پرداخته و
به تشخيص قول صواب يا خطا مبادرت ورزند .
نام کتاب : تبيين براهين اثبات خدا نویسنده : جوادی آملی، عبدالله جلد : 1 صفحه : 107