قرآن كريم در اين رابطه مى فرمايد( :
انهم الا كالانعام
) [1] بعضى ها در حد حيوان اند(
بل هم أضل
) [2] بلكه از حد حيوان هم پايين تر رفته كه همان حد گياه و نبات است .
در اين مرحله مسائل عاطفى , اجتماعى , تولى و تبرى , اراده و كراهت و مانند
آن برايش مطرح نيست , نسبت به اين مسائل در حد خودش كه تأمين خوراك و
پوشاك خوب باشد مى انديشد . و از اين مرحله پايين تر , عالم جماد است كه گاهى
انسان همچون سنگى به گوشه يى افتاده است(
ثم قست قلوبكم من بعد ذلك فهى كالحجارة او اشد قسوة
) [3] بعضى از قلب ها مثل سنگ خارا سخت اند و بعضى از آن ها از سنگ هم
سخت تر شده , يعنى در رتبه يى پايين تر از جماد قرار دارند .
(
و ان من الحجارة لما يتفجرمنه الانهار و ان منها لما يشقق فيخرج منه الماء
) بعضى از سنگ ها گاهى مركز جوشش يك چشمه بوده و گاهى نهر از او جارى است
. پس اين آثار گاهى از سنگ صادر مى شود . ولى اين انسان سخت دل , اين آثار و
فضايل را هم ندارد . قرآن مجيد در ارتباط با علت اين سقوط هولناك چنين
مى فرمايد( :
الم يأن للذين آمنوا أن تخشع قلوبهم لذكرالله و ما نزل من الحق
) [4] آيا هنوز وقت آن نرسيده است كه قلب مدعيان ايمان در مقابل ياد خدا و
معارف آسمانى خاضع و خاشع گردد ؟(
ولا يكونوا كالذين اوتوا للكتاب من قبل
) [5] و مانند كسانى كه قبل از آن ها داراى كتاب آسمانى بودند , نباشند .
ايشان به آرزوهاى باطل سرگرم شدند و بهره يى از كتاب الهى خويش