تمثيلا گوييم : ذات با صفت معينى كه اسم است به مثل چنين است كه امواج دريا تطورات شئون و شكنهاى آب دريايند . هر موجى آب متشأن به شكن وحدى است و اين امواج را استقلال وجودى نيست اگر چه هيچيك دريا نيستند ليك جداى از دريا هم نيستند . ذات آب با شكن خاصى موجى است و اين موج يكى از اسماء است . و موجى ديگر اسمى ديگر است . و چون بخواهيم براى اين اسماى شئونى دريا الفاظى به اقتضاى خواص آب در اين مظاهر , و به حسب غلبه وصفى از اوصاف آن وضع كنيم اين الفاظ اسماى آن اسماى شئونى هستند كه اسماى اسمايند .

اى برون از وهم و قال و قيل من *** خاك بر فرق من و تمثيل من

چنين صواب مى بينيم كه كلماتى چند از اساطين فن عرفان در تعريف اسم به عنوان زيادت بصيرت نقل كنيم :

علامه قاسانى در اصطلاحات فرمود : ان الاسم باصطلاحهم ليس هو اللفظ بل هو ذات المسمى باعتبار صفة وجودية كالعليم و القدير , او سلبية كالقدوس و السلام .

علامه قيصرى در فصل دوم مقدمات شرح فصوص الحكم [2] گويد : و الذات مع صفة معينة , و اعتبار تجل من تجلياته تسمى بالاسم فان الرحمن ذات لها الرحمة , و القهار ذات لها القهر . و هذه الاسماء الملفوظة هى