يوسف صديق عليه السلام فرمود : فاطر السموات و الارض انت وليى فى الدنيا و الاخره [1] و حكم بتى الهى اين كه و ما عندكم ينفد و ما عندالله باق [2] , پس چون رسالت و نبوت از صفات كونيه زمانيه اند به انقطاع زمان نبوت و رسالت قطع مى شوند به خلاف ولايت كه از صفات الهيه است و حق سبحانه در وصف خودش فرمود : هو الولى الحميد [3] پس قرآن فرقان به تنهائى در اثبات وجوب وجود انسان كامل ولى در نشأه عنصرى على الدوام كافى است و روايات و صحف علميه معاضد آنند بلكه از بطنان آن فائض اند .

چون در معنى ولى و نبى و رسول تدبر شود ظاهر گردد كه معطى نبوت و رسالت اسم ظاهر است كه احكامشان متعلق به تجليه است , و معطى ولايت اسم باطن است كه مفيد تحليه است و هر چيزى را علامت است و علامت سفراى الهى ولايت است .

و چون ولايت شامل رسالت و نبوت تشريعى و نبوت عامه غير تشريعى مى باشد از آن به فلك محيط عام تعبير شده است چنانكه در فص عزيز عزيرى فصوص الحكم فرموده است : و اعلم ان الولاية هى الفلك المحيط العام و لهذا لم ينقطع و لها الانباء العام , و اما نبوه التشريع و الرسالة فمنقطعة و فى محمد صلى الله عليه و آله قد انقطعت فلا نبى بعده مشرعا او مشرعا له و لا رسول و هو المشرع .

مشرع به هيأت فاعلى , آن نبى صاحب شريعت است چون موسى و