و اگر پزشك اطمينان دارد كه داروى مضرّ با همه عوارض و مضراتش براى مريض لازم است و داروى بى‌ضرر، يا كم ضرر نيست. در اين صورت با شرط برائت و عدم ضمان اقدام كند و مسئول نيست.

فراموشى و جهل پزشك‌

سؤال 2047: با توجه به گستردگى بسيار زياد علوم پزشكى كه واقعا امكان فراگيرى و بخاطر سپردن تمام بيماريها و تمامى داروهايى كه بر همه بيماريها مؤثرند، و نيز عوارض آنها وجود ندارد، اگر پزشك بخاطر فراموشى، بنا به حدس خود، چه در موارد اورژانس و چه غير اورژانس، جهت نجات جان و يا تسكين آلات بيمار، سهوا اقدام به تجويز دارويى غير مؤثر بر بيمارى كند، كه بيمار را متحمّل هزينه بيهوده و يا عوارض جانبى كند، در اين صورت آيا پزشك مسئول و مديون است؟ (در صورتى كه امكان ارجاع به متخصص ديگرى هم نباشد).

جواب: در صورتى كه به حدس و گمان تجويز دارو كرده و احتمال عقلايى و قوى بر مفيد بودن دارو نمى‌داده، مسئول است. خصوصا اگر شرط برائت نكرده باشد، و اگر تجويز داروى مضر بر اثر سهو و نسيان باشد، با شرط عدم ضمان، مسئول نيست.

سؤال 2048: اگر پزشك بخاطر فراموشى انواع و علايم بيماريها (بخاطر گستردگى موضوع)، بيمارى شخص را تشخيص ندهد، و لذا نداند داروى مناسب چيست؛ و در نتيجه اصلا دارويى تجويز نكند؛ در صورتى كه بيمارى تشديد و يا منجر به مرگ گردد، اين پزشك در چه حدى مسئول است؟ (در صورتى كه امكان ارجاع به متخصص ديگرى هم نباشد).

جواب: اگر پزشك علايم بيمارى، يا داروها را فراموش كرده و نمى‌تواند تشخيص دهد، حق معالجه ندارد و مسئوليتى هم ندارد. ولى اگر علايم مرض مشترك بين چند مرض است و مرض قابل تشخيص نيست و نياز به مصرف چند نوع دارو دارد؛ تا يكى مؤثر واقع شود؛ (بدون اينكه داروها و علايم بيمارى را فراموش كرده باشد) در اين صورت كه دسترسى به پزشك متخصص نيست، مى‌تواند با شرط عدم ضمان، مداوا كند، و با احتمال نجات جان بيمار، با شرط