نام کتاب : تنبيه بدنى كودكان نویسنده : حسينى خواه، سيدجواد جلد : 1 صفحه : 178
همچنين در موردى كه دو طفل يكديگر را ناسزا گويند، آمده
است:
«اگر كودكان يكديگر
را ناسزا گويند، بايد به اندازهاى كه آنها را از اين عمل باز دارد، تأديب شوند». [1] پس از بيان حكم تأديب، راجع به ادلّهى اثبات آن مىتوان گفت: مهمترين دليل
فقها بر وجوب تأديب، روايات رسيده از معصومين (ع) است؛ كه مىتوان به موارد زير اشاره
كرد:
1) «حلبى ز امام صادق (ع) نقل مىكند كه آن حضرت فرمودند:
در كتاب على (ع) آمده است: آن حضرت گاهى با تمام تازيانه، زمانى با نصف آن و گاه
با بعضى از آن اجراى حدّ مىنمود؛ حتّى زمانى كه دختر و پسر نابالغى را كه قدرت
تشخيص چندانى نداشتند، به خدمت ايشان مىآوردند، حدّى از حدود الهى را تعطيل
نمىنمود. به امام صادق (ع) عرض شد: چگونه آنها را عقوبت مىكرد؟ ايشان فرمودند:
تازيانه را از وسط يا ثلث آن به دست مىگرفت و به هر كدام مطابق سنّى كه داشتند،
تازيانه مىزد؛ و هرگز حدّى از حدود الهى را تعطيل نمىكرد». [2] سند
حديث: در مورد سند اين روايت، بايد گفت: افراد ذكر شده در اين روايت همگى ثقه و
مورد اطمينان هستند و از اين روايت در كتابها به صحيحه تعبير شده است. [3]
[1]. ابن ادريس
حلّى، السرائر، ج 3، ص 531؛ «وإذا تسابّ الصبيان، ادّبوا على ذلك بما يردعهم من
بعد عن السباب».
[2]. محمّد بن
يعقوب كلينى، الكافى، ج 7، ص 176، ح 13؛ محمّد بن بابويه قمى (شيخ صدوق)، من لا
يحضره الفقيه، ج 4، ص 75، ح 5148؛ محمّد بن حسن حرّ عاملى، وسائل الشيعة، ج 18، صص
307 و 308، باب 11 از ابواب مقدمات حدود، ح 1؛ «محمد بن يعقوب، عن عدة من أصحابنا،
عن أحمد بن محمد، عن ابن محبوب، عن أبى أيوب الخراز، عن الحلبى، عن أبى عبدالله
(ع)، قال: إنّ فى كتاب على (ع) أنّه كان يضرب بالسوط، وبنصف السوط، وببعضه فى
الحدود، وكان إذا أتى بغلام وجاريه لم يدركا لا يبطل حدّاً من حدود الله عزّ وجلّ،
قيل له: وكيف كان يضرب؟ قال: كان يأخذ السوط بيده من وسطه أو من ثلثه، ثمّ يضرب
على قدر أسنانهم، ولا يبطل حدّاً من حدود الله عزّ وجلّ».
[3]. عدة من
أصحابنا، مرحوم كلينى اسامى آنها را ذكر كرده و طبق آنچه كه در كتابهاى رجالى
آمده، افرادى ثقه و مورد اطمينان هستند. احمد بن محمد، منظور احمد بن محمّد خالد
برقى يا احمد بن محمّد بن عيسى است كه هر دو نفر از اجلّا و مورد وثوق هستند. ابن
محبوب نيز حسن بن محبوب بوده كه جزء اصحاب اجماع و ثقه است. ابوايوب خرّاز هم
ابراهيم بن عيسى است و نجاشى در مورد او گفته است: «ثقة، كبير المنزلة»؛ يعنى شخصى
مورد اطمينان و داراى شأنى بزرگ است. حلبى نيز محمّد بن على بن أبىشعبه الحلبى
است كه فقيه اصحاب ائمه: بوده و اطمينان در مورد او هيچ خدشهاى ندارد؛ نجاشى در
مورد او مىگويد: «وجه أصحابنا وفقيههم؛ والثقة الّذى لا يطعن عليه هو». بنابراين،
سند روايت صحيح بوده و اشكالى به آن نيست. ر. ك: احمد بن على نجاشى، رجال النجاشى،
صص 20 و 77 و 82 و 325، شمارههاى 25 و 182 و 198 و 885؛ محمّد بن حسن طوسى،
الفهرست، صص 62 و 68؛ و اختيار معرفة الرجال، ج 2، ص 831.
نام کتاب : تنبيه بدنى كودكان نویسنده : حسينى خواه، سيدجواد جلد : 1 صفحه : 178