و مالك را وادار مى كند كه رابطه ديرينه را به رابطه توليدى جديد تبدى لكند، زيرا بهره او در رابطه توليد جديد، بهتر تأمين مى گردد، مثلا رابطه توليد در ميان انسان هاى نخستين، رابطه اشتراكى بود. چيزى كه اين روابط توليدى (مالكيت اجتماعى) را به هم زد، تكامل و رشد دستگاه هاى توليد بود، زيرا وقتى مردم به جاى استفاده از ابزارهاى سنگى موفق به استفاده از ابزارهاى فلزى شدند و بر اثر تكامل نيروى توليد، توانستند به جاى استفاده از شكار ابتدايى و كم محصول، به گله دارى و كشاورزى و حرفه هاى مختلف بپردازند و محصولات ميان افراد قبايل مبالده شود، اين امكان پيدا شد كه وسايل توليد عملا در چنگ يك اقليت باشد از اين جهت روابط توليدى كهن (اشتراك عمومى) جاى خود را به نظام بردگى داد و كار آزاد مشترك به كار اجبارى تبديل گرديد، اربابان بى كار و خوش گذران از بردگان حداكثر استفاده را مى كردند و به قدر كافى به كار مى گماشتند و مى فروختند و مى كشتند.

اين نظام تا مدتى برقرار بود، تا اين كه بر اثر تكامل نيروهاى توليد و استخراج آهن به اشكال مختلف، و دست يابى بر استعمال خيش، ديگر امكان نداشت كه مالك، سلطه سابق خود را بر بردگان حفظ كند. ناچار بايد روابط توليدى دگرگون گردد و نظام بردگى به نظام فئودالى تبديل شود و در كنار مالكيت ارباب بر وسايل توليد، مالكيت محدود او بر زحمت كشان، مالكيت فردى دهقان و پيشهور را بر محصول و كار توليدى خويش به رسيمت بشناسد زيرا تكامل ابزار توليد ايجاب مى كند كه كارگر در كار توليدى خود ابتكار و ذوق به خرج بدهد و به كار خويش اهتمام ورزد، ناچار است از نظام بردگى كه در آن بردگان هيچ نوع اختيارى در كار خويش نداشتند، و از هر نوع ابتكار بى نصيب بودند، دست بردارند و مالكيت