چيزى كه روز قيامت سئوال مى شود همان سئوال از آمدن انبيا است بنابراين آياتى كه دلالت مى نمايد كه روز قيامت سئوالى هست مقصود همان سئوال از بعثت انبيا است و مقصود از آياتى كه دلالت دارند كه روز باز پسين سئوالى نيست مقصود اين است كه روز قيامت از فرد فرد گناهكاران در باره افعال آنها سئوالى نخواهد بود».

پاسخ يك چنين داورى از جهاتى مردود است:

اولاً: باخود آيات قرآن مخالف است، زيرا آياتى كه هست كه آشكارا دلالت دارد كه از فرد فرد بشر سئوال خواهد شد، و كردارهاى آنها مورد باز جوئى قرار خواهد گرفت: چنان كه مى فرمايد:

1 ـ ( لَتُسْئَلُنَّ عَمّا كُنْتُمْ تَعْمَلوُنَ)( نحل ، آيه 93).

« البته روز قيامت از آنچه انجام مى داديد سئوال خواهيد شد».

2 ـ ( وَ لَيُسْئَلُنَّ يَوْمَ الْقِيمَةِ عَمّا كانوُا يَفْتَروُنَ) (عنكبوت، آيه 13).

« البته روز قيامت از دروغها و افتراهائى كه مى بستند سئوال خواهند شد».

اين آيات و آيات ديگر آشكارا دلالت دارند كه روز قيامت از كردار هرفردى سئوال خواهد شد ـ مع الوصف ـ نويسنده تفسير مى نويسد: « از گناه فرد فرد سئوالى نخواهد شد، فقط چيزى كه مورد سئوال است اين است كه آيا پيامبرانى به سوى شما آمده اند يانه؟.

نويسنده تفسير به اين اشكال توجه كرده و در پاورقى به تفسير برخى از اين آيات پرداخته و چنين مى نويسد:

مقصود از سئوال در آيه :( فَوَرَبِّكَ لَنَسْئَلَنَّهُمْ اَجْمَعِينَ عَمّا كانوُا يَعْمَلوُنَ) (حجر، آيه 93)، اين است كه مردم در پيش ما نسبت به اعمالى كه كرده اند، مسئول خواهند بود، والبته آنان را عذاب خواهيم نمود.

اين تفسير خالى از اشكال نيست، زيرا اولاً: قرآنى كه «بلسان عربى مبين»