بن ابي سفيان بن حرب بن اميه بن عبد الشمس بن عبد مناف. مصطفي عليه السّلام او را فرموده بود: اوليت هذه الامة فاعدل فيهم. اين حديث او را بران داشت، تا با أمير المؤمنين علي رضي اللّه عنه بيعت نكرد، اجتهاد كرد، تاويل حديث بر عهدي [1] بود، كه بعد از علي رضي اللّه عنه اطلاق شدي، او را خطا افتاد، كنيت او ابو عبد اللّه بود، و در سال پنجم از هجرت ايمان آورده بود، ولادت او پيش از مبعث مصطفي عليه السّلام بود، و به پنج سال، و حرب ميان او و علي دراز شد، مدت صد و اند روز بداشت، نود مصاف شد، چون كار به حكمين رسيد، عمرو عاص از جهت معاويه و ابو موسي اشعري از جهت علي كرم اللّه وجهه حكم شدند، و عمرو عاص با موسي اشعري غدر كرد، و علي را از خلافت خلع كرد، بران قرار كه معاويه را هم خلع كند عمرو معاويه را نصب كرد، بر خلاف آنچه قرار بود. علي رضي اللّه عنه برخاست از جمع و جمله لشكر او، و معاويه هم برخاست و جنگ قايم شد. معاويه بشام رفت و علي كرم اللّه وجهه بعراق باز آمد، و بجنگ خوارج و اهل نهروان مشغول شد. چون علي كرم اللّه وجه بعراق برحمت حق پيوست، جهان بر معاويه صاف شد. در سنه اربعين من الهجره، و پيش از آن به بست سال در عهد عمر و عثمان رضي اللّه عنهما امارت شام داشت، و بعد از آن بيست سال ديگر ملك راند. چون حسن علي رضي اللّه عنه با او صلح كرد، و امارت بدو سپرد، كوفه به مغيره بن شعبه داد، و بصره و عراق و خراسان به عبيد اللّه عامر داد، و او جبال غور را فتح كرد، و باز آمد و به مرو در گذشت پس خراسان به عبيد اللّه [2] زياد داد، و او ببلاد ما وراء النهر و طخارستان غزو كرد، و در ايام معاويه بلاد روم و روس بكشادند و لشكر اسلام هفت سال آنجا بود و از بلاد ايران بلخ و كش و نخشب و سمرقند فتح شد. و به جهت يزيد بيعت بستد