چون بتخت نشست، هشتاد هزار مرد را در يك روز بكشت و دين زرتشت را بر قاعده شريعت او تازه كرد، و ديواري كه هرمز براي سرحد ميان عجم بر كشيده بود و نيم كاره مانده، تا به باب الابواب بكشيد و راه تركان خزر مسدود كرد و با خلق خداي تعالي داد و عدل كرد، مدام به پرورش و آسايش رعيت و لشكر مشغول بود، كار دين و دنياء خلق بساخت و مهيا گردانيد، چون از ملك او پنج سال بگذشت، لشكر بروم برد، به انطاكيه رفت، و آن شهر بگرفت، و شكل آن شهر بر كاغذي نقش كرد، و بحدود مداين بران صورت شهري بنا كرد، و روميه نام نهاد، و اسراي [1] انطاكيه را آنجا ساكن گردانيد، و از انطاكيه به اسكندريه رفت و بگرفت و به قسطنطنيه رفت، و ملك آن شهر خراج قبول كرد، از آنجا به خزران [2] تركستان رفت، و خلق را بكشت، و خراب كرد، و از آنجا بازگشت به يمن رفت، آن ملك مطيع او شد، با خاقان تركستان قرابتي كرد و دختر او بخواست. بعد از آن يك سال از خاقان مدد خواست، با ملك هياطله و تركستان و قفچاق و طخارستان قتال كرد، و او را بكشت. و كينه جد خود فيروز باز خواست، و همه شهرها خراب كرد، و بما وراء النهر و فرغانه رفت و به مداين باز آمد، و لشكر به سرانديپ فرستاد، و بر مملكت هند خراج مقرر كرد تا حد مغرب بگرفت و هيچكس را از ملوك عجم آن سلطنت (و) ملك نبود كه او را بود. بعد از بيست سال از ملك او، ولادت پدر مصطفي عليه السّلام بود عبد اللّه بن عبد المطلب.
چون چهل سال از ملك او بگذشت، ابرهه از حبشه پيل آورد، تا كعبه را خراب كند. هم درين سال ولادت مبارك سيد انبياء بود عليه السّلام و التحيه چنانچه فرموده است كه: ولدت في زمن الملك العادل انوشيروان [3].
و اين نوشيروان پادشاه نيكو سيرت بود، او را همين مدح پيغامبر كه ملك عادل