نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 60
فرهنگ قرآن، اخلاق حمیده ج1 99 از او به چه کسی؟ فرمود: به مادرت. برای سوّمین بار عرض کرد: بعد از او به چه کسی؟ باز
فرمود: به مادرت، و در چهارمین بار وقتی این سؤال را تکرار کرد، گفت: به
پدرت. [1] در حدیث دیگر نیز آمده است که مردی مادر پیر و ناتوان خود را بر
دوش گرفته بود و به طواف مشغول بود، در همین هنگام خدمت پیامبر صلّی اللّه
علیه و آله رسید و عرض کرد: «هل ادیت حقها؟»: آیا حقّ مادرم را اینسان ادا
کردهام؟ پیامبر صلّی اللّه علیه و آله در جواب فرمود: «لا، و لا بزفرة
واحدة.»: نه، حتی یک نفس او را جبران نکردهای. [2] و نیز شیخ جلال
الدین، عبد الرحمن سیوطی، در تفسیر درّ المنثور فی قوله تعالی: «الطَّلاقُ
مَرَّتانِ فَإِمْساکٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِیحٌ بِإِحْسانٍ»، [3] فرموده:
ابو داوود، نسائی و بیهقی از ابن عباس اخراج نمودند که او گفت: «" وَ
الْمُطَلَّقاتُ یَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلاثَةَ قُرُوءٍ" (الی
قوله:)" بُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ"، و ذلک ان الرجل کان اذا طلق
امرأته، فهو احق برجعتها، و ان طلقها ثلاثا، فنسخ ذلک، فقال:" الطَّلاقُ
مَرَّتانِ فَإِمْساکٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِیحٌ بِإِحْسانٍ".» [4] نیز
در همان تفسیر آمده که ابن ابی حاتم از عبد الرحمن بن ابی لیلی اخراج نمود
که او گفت: «کان الناس علی ثلاث منازل: المهاجرون الاولون، و الذین
اتبعوهم باحسان، و الذین جاءوا من بعدهم یقولون: ربنا اغفر لنا و لاخواننا
الذین سبقونا بالایمان. فاحسن ما یکون، ان یکون بهذه المنزلة.» [5] همینطور
درباره قوله تعالی: «وَ الَّذِینَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسانٍ»، آورده که از
ابن زید اخراج نمودند که او گفت: «من بقی من اهل الاسلام الی ان تقوم
الساعة.» [6] نیز در همین تفسیر آمده که: ابن جریر و ابن ابی حاتم
درباره قوله تعالی: «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ»
از قتاده اخراج نمودند که او گفت: «لیس من خلق حسن کان اهل الجاهلیة یعملون
به و یعظمونه و یخشونه، الا امر اللّه به، و لیس من خلق سیئی کانوا
یتعایرونه بینهم الا نهی اللّه عنه و قدم فیه و انما نهی عن سفاسف الاخلاق و
مذامها.» [7] [1]. روح المعانی، ج 26، ص 16. [2]. فی ظلال، ج 7، ص 415. [3]. بقره/ 229. [4]. درّ المنثور، ج 1، ص 277. [5]. همان، ج 3، ص 271. [6]. همان، ج 3، ص 271. [7]. درّ المنثور، ج 4، ص 129.
نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 60