كتاب «عيون الاخبار» كه از كتابهاى مهم اسماعيليه بشمار مى‌رود آمده است، و صحت و سقم آنها معلوم نيست، زيرا امامان اسماعيلى در اين عصر از روى تقيه در پرده و ستر بودند و كسى از حقيقت حال ايشان خبر نداشته است. در بين مورخان دربارۀ نام امامان اين عصر اختلاف است. ولى اكثر مورخان اسماعيلى نام ائمه مستور را بعد از اسماعيل چنين آورده‌اند: محمد بن اسماعيل، عبد اللّه بن محمد، احمد بن عبد اللّه، حسين بن احمد كه آخرين ائمه در پرده و مستور است.

قرامطه:

قرامطه منسوب به مردى به نام حمدان قرمط هستند. محمد بن اسحاق النديم مى‌نويسد كه چون عبد اللّه بن ميمون قداح از بصره به سلميه گريخت، در آنجا مردى به نام حمدان بن اشعث ملقب به براى كوتاهى اندام و پاهايش وى را به آن لقب مى‌خواندند دعوت او را پذيرفت قرمط در دهكده‌اى به نام قس بهرام، كشاورزى، و گاودارى داشت. چون بسيار با هوش بود سمت رياست يافت و عبدان نامى را كه كتابها و تصنيفات خود را بيشتر از ديگران دزديده و به خويش نسبت مى‌داد براى نشر دعوت خود برگزيد، او داعيانى به اطراف كوفه فرستاد و اقامتگاه خود را در كلوازى قرار داد. عبد اللّه ميمون يكى از پسران خود را معين كرد كه از طالقان با وى مكاتبه كرد، و اين ماجرا در سال (261 ه‌) بود.

در اواخر قرن سوم هجرى طرفداران حمدان قرمط از طرف رئيس فرقۀ پنهانى خود كه «صاحب الظهور» ناميده مى‌شود و محل اقامتش مجهول بود، دولتى در بحرين كه مركز آن الاحساء بود تأسيس كردند (283 ه‌) . اينان از قيام زنگيان كه به پيشوايى صاحب الزنج در عراق سر به شورش برداشته و دولت عباسى را مستأصل كرده بود استفاده كردند. قدرت قرمطيان رو به افزايش گذاشت و در بغداد موجب نگرانى بسيار گرديد. قرامطه نه تنها در بين النهرين و خوزستان بلكه در انقلابات بحرين و يمن و سوريه نيز دست داشتند. رهبران ايشان در اين هنگام زكرويه و ابو سعيد حسن به بهرام الجنابى (اهل بندر گناوه) كه ايرانى‌نژاد بودند سرزمينهاى وسيعى را زير سيطره و نفوذ خود آوردند.

حسن صباح و دعوت جديد:

در زمان خلافت مستنصر فاطمى از كسانى كه به دين اسماعيلى درآمد مردى به نام حسن صباح از مردم رى بود. حسن در سال 469 از رى به اصفهان آمد و از آنجا به آذربايجان و شام رفت و در 417 به مصر رسيد و يك سال و نيم در آنجا بماند و در زمرۀ كسانى درآمد كه طرفدار خلافت نزار بودند.