مدّت و دراز مدت آگاه ساختند؛ و به جنگ پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم تشويق نمودند؛ و به آنها قول دادند كه تا آخرين نفس در كنارشان خواهند بود. سپس به سراغ قبيله «غطفان» رفتند و آنها را نيز آماده كارزار كردند.

آنها از هم پيمانان خود مانند قبيله «بنى اسد» و «بنى سليم» نيز دعوت كردند؛ و چون همه خطر را احساس مى‌كردند، دست به دست هم دادند؛ نقشه اين بود كه پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم را به قتل برسانند؛ مسلمين را در هم بكوبند؛ مدينه را غارت كنند؛ و چراغ اسلام را براى هميشه خاموش سازند.

مسلمانان به فرمان پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم به شور نشستند؛ و قبل از هر چيز با ايجاد خندق نسبتاً بزرگى در اطراف مدينه، يك سدّ حفاظتى قوى ايجاد كردند.

لحظات بسيار سخت و خطرناكى بر مسلمانان مى‌گذشت؛ جانها به لب رسيده بود؛ منافقان در ميان لشگر اسلام، سخت به تكاپو افتاده بودند؛ فزونى دشمن، و كمى لشگريان اسلام (تعداد لشگر كفر را ده هزار [1] و لشگر اسلام را در اين جنگ سه هزار نفر نوشته‌اند) و آمادگى آنها از نظر تجهيزات جنگى و فراهم بودن وسائل لازم، آينده سخت و دردناكى را در برابر چشم مسلمانان مجسّم مى‌ساخت.

ولى خدا مى‌خواست در اين ميدان، آخرين ضربه بر پيكر كفر فرود آيد؛ وصفّ منافقان از مسلمين مشخّص شود؛ توطئه گران را افشاء كند و مسلمانان راستين را سخت در بوته آزمايش قرار دهد.

آيات هفده گانه‌اى كه در سوره احزاب در اين زمينه وارد شده، اهمّيّت اين موقف را به خوبى مجسّم مى‌سازد؛ و تحليلهاى كوبنده و افشا گرانه‌اى ازاين حادثه مهمّ تاريخى بيان مى‌دارد.

اين آيات با اين آيه شروع مى‌شود:

«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللّهِ عَلَيْكُمْ إِذْجاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنا

[1]- به گفته مسعودى: از قريش و قبايل ديگر و بنى نضير 24 هزار نفر فراهم شدند!