بسيارى از جباران گذشته و امروز براى تخدير افكار مردم، و تحميق آنها، از
اينگونه نمايشها و حركتهاى تبليغاتى بهره فراوان برده و مىبرند، تنها متفكران
و انديشمندان قوى هستند كه مىتوانند اينگونه حجابها را از مغز خود و ديگران
كنار بزنند و چهره واقعى اينگونه اشخاص را در پشت اين صحنهها ببينند.
***
آيه سوّم گوشهاى از صحنه مبارزه موسى عليه السلام را با ساحران بيان مىكند، ساحرانى
كه به دعوت فرعون از تمام نقاط كشور مصر با تطميع فراوان گردآورى شده بودند، و طبق
بعضى از روايات عدد آنها به دهها هزار نفر، و طبق روايتى به پانزده هزار نفر بالغ
مىشد (اين عدد ممكن است مربوط به خود ساحران و دستياران و كاركنان آنها بوده
باشد، و بايد توجه داشت كه در آن عصر مسأله سحر و ساحرى رواج فراوان داشت).
گروه زيادى از مردم نيز در يك روز عيد هنگامى كه آفتاب بالا آمده بود براى
تماشاى اين مبارزه حاضر شده بودند (همانگونه كه تعبير «يَوْمَ الزِّيْنَةِ» و تعبير «ضُحَىً» در آيه 59 سوره
طه گواهى مىدهد) و قرائن نشان مىدهد كه فرعون مطمئن بود در اين مبارزه پيروز
مىشود، چرا كه وسائل تبليغاتى گستردهاى براى تحت تأثير قرار دادن مردم فراهم
ساخته بود.
آيه فوق مىگويد: هنگامى كه ساحران وسائل و ابزار فراوانى را كه آماده كرده
بودند افكندند، چشم مردم را مسحور ساخته، آنها را در وحشت فرو برده، و سحر عظيمى
ارائه دادند.
براى روشن شدن مفهوم آيه بايد واژه «سحر» و «استرهاب» دقيقاً معلوم شود:
«سحر» از نظر لغت به دو معنا آمده است يكى خدعه كردن، و ديگرى آنچه عوامل وجود آن
نامرئى و مرموز است، و بعضى اين هر دو را به يك ريشه برگرداندهاند و گفتهاند: در
حقيقت سحر دگرگون ساختن چيزى از واقعيتش و