نه پرستش و عبادت محسوب مى‌شود، و نه منافات با توحيد افعالى يا توحيد عبادت دارد، و شرح اين مسأله در مباحث نبوّت خواهد آمد.

10- كنه ذات پاك او بر همه مخفى است‌

ما معتقديم: با اين‌كه آثار وجود خداوند همه عالم هستى را پر كرده، حقيقت ذات خدا بر هيچ كس روشن نيست، و هيچ كس نمى‌تواند به كنه ذاتش پى برد، چرا كه ذات او از هر نظر بى‌نهايت است و ما از هر نظر محدود و متناهى هستيم و به همين دليل احاطه ما به او غير ممكن است: «الا انَّهُ بِكُلِّ شَىْ‌ءٍ مُحيطُ؛ آگاه باشيد او به هر چيزى احاطه دارد». [1]

«وَ اللَّهُ مِنْ وَرائِهِمْ مُحيطُ؛ و خداوند به همه آنها احاطه دارد». [2]

در حديث معروف نبوى صلى الله عليه و آله مى‌خوانيم كه آن حضرت نيز مى‌فرمود: «ما عَبدناك حَقّ عِبادَتِكَ وَ ما عَرَفْناكَ حَقّ مَعْرِفَتِك؛ ما تو را آن گونه كه شايسته ذات توست عبادت نكرديم، و آن گونه كه حقّ معرفت تو است تو را نشناختيم!» [3] ولى اشتباه نشود اين سخن به آن معنى نيست كه چون از «علم تفصيلى» نسبت به ذات پاكش محروميم، از علم و

[1]. سوره فصلت، آيه 54

[2]. سوره بروج، آيه 20

[3]. بحارالانوار، جلد 68، صفحه 23