نام کتاب : تماشاي فرزانگی و فروزندگی نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 117
سرچشمه مىگرفت. لذا در كتابهايشان هم شايد نتوان مواردى را يافت كه صريحاً به عنوان يك مطلب ابتكارى مطرح كرده باشند بلكه بر اثر مقايسه مطالبشان با نكات مندرج در ساير كتابها متوجه مىشويم كه اختلاف نظر ايشان با سايرين در كجاست.
به هر حال ايشان نظرات خاصى داشتند. از جمله گاه براى مسئلهاى دليل خاصى اقامه مىكردند كه سايرين نداشتند و يا تبيين خاص و تقرير جديدى از يك دليل مىنمودند كه ديگران آن تقرير را ندارند. مثلا در مورد بُرهان صديقين، تفكر خاصى دارند كه در كتاب اصول فلسفه و روش رئاليسم آوردهاند و آن نحو از تقرير، كاملا ابتكارى است.
همچنين نكتههايى بيان مىفرمودند كه كليد حل بسيارى از مشكلات پيچيده فلسفى است. مثلا ايشان بيانى دارند در توجه انسان به «اصل عليّت» و نيز «جوهر و عَرَض» و اينكه چگونه ذهن بشر با اين مفاهيم آشنا گرديده است در حالى كه در ساير كتابهاى فلسفى اصلا چنين بحثى مطرح نيست.
در روش رئاليسم، اين بيان را دارند كه چنين مفاهيمى از علوم حضورى اخذ مىگردد يعنى وقتى رابطه نفس را با كيفياتش مقايسه مىكنيم، مشاهده مىكنيم، كيفيت نفسانى حالتى براى نفس است كه بدون نفس نمىتواند وجود داشته باشد و قائم به نفس است و لذا آن را عَرَض براى نفس تلقّى مىكنيم ولى نفسْ موضوع مستقلى است يعنى جوهر، پس مفهوم جوهر و عرض را از نفس خودمان مىگيريم. همچنين درباره قانون «علت و معلول» شبيه اين بيان را دارند در حالى كه در كتابهاى سنتى فلسفه و دروس ساير اساتيد، اين بيانات يافت نمىشود.
نام کتاب : تماشاي فرزانگی و فروزندگی نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 117