4. برخورد فيزيکي

اين مرتبه ديگري از امر به معروف و نهي از منکر است که اگر امر به معروف و نهي از منکر به‌صورت تذکر و برخورد لفظي اثر نکرد و سخن نرم، ملاطفت و موعظه اثر نبخشيد، يا سبب جرئت و گستاخي بيشترِ گناهکار گرديد، بايد با چنين شخصي با تندي برخورد کرد و با اعتراض شديد مانع عصيان او شد. البته بنابر فرمايش امام باقر(عليه السلام)، چنين برخوردي، اعتراض و ملامت ديگران را در پی دارد؛ حتي ممکن است دوستان فرد نهي‏کننده، او را به دليل پرخاشگري سرزنش کنند. اما از ملامتِ ملامت‏کنندگان نبايد ترسيد؛ اگرچه ملامتگران از نزديک‏ترين دوستان آمر يا ناهي باشند؛ زيرا اگر مردم از ترس ملامت و سرزنش ديگران، نهي از منکر را ترک کنند، بلا نازل مي‏شود و تر و خشک با هم مي‏سوزند.

البته در جامعه اسلامي که دولت اسلامي حاکميت دارد، برخورد فيزيکي بايد از طرف مقام رسمي و با مجوز رسمي صورت گيرد؛ يعني در جايي که بحث اعمال قدرت فيزيکي مطرح مي‌گردد، بايد اجازه حکومت و مقامات قضايي باشد. در اينجا اين پرسش مطرح مي‏شود که در چه مواردي مردم مجاز به برخورد فيزيکي هستند؟ اين پرسش را بدين‌گونه مي‏توان پاسخ گفت که اگر در زماني يا در سرزميني، دولت اسلامي وجود نداشته باشد، يا دولت اسلامي، ضعيف و ناکارآمد بوده، قدرت برخورد با منکرات را نداشته باشد و مردم احساس کنند که در اين سرزمين، اسلام در خطر است، لازم است براي نهي از منکر قيام کنند تا حقيقت اسلام و احکام آن حفظ شود و ارزش‌هاي اسلامي در جامعه احيا گردند.