بنابراين بصیرت در قرآن كريم، هرچند از بصر به معناي چشم گرفته شده است، هرگز به مفهوم بينايي در مقابل نابينايي ظاهري نيست. ازاينرو در برخي آيات تصريح شده است كه افرادي چشم دارند، اما نميتوانند ببينند: وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لاَّ يُبْصِرُونَ بِهَا؛[1]«آنان چشماني دارند كه با آن نميبينند». همچنين در آياتي دربارة برخي از انسانها عباراتي همچون: صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لاَ يَرْجِعُون؛[2]«آنان كران، گنگها و كوراناند، ازاينرو [از راه خطا] بازنميگردند»، و صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لاَ يَعْقِلُون؛[3]«آنان كران، گنگها و كورانند؛ ازاينرو چيزي نميفهمند»، بهكار رفته است. در آياتي نيز تصريح شده است كه برخي از انسانها در قیامت کور محشور میشوند. ازاينرو اعتراض ميكنند: رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمَي وَقَدْ كُنتُ بَصِيرًا؛[4]«پروردگارا! چرا نابينا محشورم كردي؟! من كه بينا بودم»! به او پاسخ داده ميشود: كَذَلِكَ أَتَتْكَ آيَاتُنَا فَنَسِيتَهَا وَكَذَلِكَ الْيَوْمَ تُنسَي؛[5]«آنگونه كه آيات ما براي تو آمده و تو آنها را فراموش كردي امروز نيز تو فراموش خواهي شد». از اين آيات به دست ميآيد كه قرآن افرادي را برخوردار از بصيرت ميداند که بسیاری از آن محروماند. پس، برخي انسانها يك بینش درونی دارند و در پي سیر و سلوک معنوی، به مقام بصيرت دست يافتهاند. اما به نظر ميرسد كه بصيرت در