مى‌‌گشت) بلكه براى حضرت مريم و ائمه معصومين نيز متمثل و ظاهر مى‌‌شد. پس با توجه به ويژگى‌‌هاى وحى نبوت و رسالى كه در روايات نيز ذكر شده‌‌اند و با اين اعتقاد كه رسول خدا(صلى الله عليه وآله) آخرين پيامبر خداست و پس از ايشان پيامبرى نخواهد آمد، وحى رسالى بعد از رحلت آن حضرت، منقطع گرديد. اما براساس آنچه در قرآن و روايات آمده، كسانى كه پيامبر هم نبودند، جبرئيل را مى‌‌ديدند و با او سخن مى‌‌گفتند و خداوند به آنها وحى مى‌‌كرد. چنان كه ذكر كرديم، طبق رواياتى كه وارد شده، ائمه اطهار(عليهم السلام) با جبرئيل و ملائكه الهى ارتباط داشتند و گاهى فرشتگان را مى‌‌ديدند و گاهى فقط صدايشان را مى‌‌شنيدند.

4. مقام تزكيه و تربيت

تا اينجا سه مقام رسمى براى رسول خدا(صلى الله عليه وآله) برشمرديم كه از طرف خداوند به ايشان عنايت شد و اهل‌‌بيت نيز از آن مقامات برخوردار بودند. به جز آن مقام‌‌ها، ويژگى‌‌هاى ديگرى نيز براى آن حضرت ذكر شده است؛ البته نه به عنوان مقام و منصبى كه رسماً و اختصاصاً اعطا شده باشد. از اين سنخ مقامات، شايد بتوان گفت مهمترين ويژگى و مقامى كه رسول خدا(صلى الله عليه وآله)و اهل‌‌بيت(عليهم السلام) دارا بودند، مقام تربيت و تزكيه است كه خداوند در قرآن در كنار مقام تعليم حقايق و معارف و تفسير قرآن ، از آن هم ياد مى‌‌كند و تعليم و تزكيه از اهداف بزرگ انبيا معرّفى مى‌‌شود: هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الاُْمِّيِّينَ رَسُولاً مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ...؛[1] اوست آن كسى كه در ميان بى‌‌سوادان فرستاده‌‌اى از خودشان برانگيخت، تا آيات او را بر آنان بخواند و پاكشان گرداند و كتاب و حكمت بديشان بياموزد.

قبلا نيز گفتيم كه تعليم كتاب و حكمت، عبارت است از تفسير قرآن و ذكر