كسانى كه با او بودند براى شما (مؤمنان) الگويى نيكوست آن هنگام كه به قوم خويش گفتند: ما از شما و از آنچه جز خدا ميپرستيد بيزاريم. ميان ما و شما دشمنى و كين پابرجاست تا آنكه به خداوند يگانه ايمان بياوريد؛ مگر در اين سخن ابراهيم به پدرش كه: حتماً براى تو آمرزش خواهم طلبيد ... .
و در دو آيه بعد، بر اسوه بودن ايشان براى مؤمنان راستين تأكيد ميورزد: لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فيِهِمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُواْ اللَّهَ وَ الْيَومَ الأَخِرَ ... ؛[1] به راستى در آنان براى شما، براى كسانى كه به خداى متعال و روز بازپسين اميد دارند، الگويى نيكو وجود دارد.
4. تشويق به اسوه پذيرى از مؤمنان صالح
خداوند متعال، پاداش اقتداكنندگانِ به مؤمنان صالح را همتراز خود ايشان معرفى مينمايد تا ارزش اسوهپذيري صحيح را خاطرنشان سازد: وَ السَّبِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَجِريِنَ وَ الْأَنْصَارِ و الَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسَن رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُواْ عَنْهُ وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَنَّت تَجْرِى تحتها الْأَنهَرُ خَلِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ؛[2]. پيشگامان نخستين از مهاجرين و انصار و كسانى كه به نيكى از آنها پيروى كردند، خداوند از آنها خشنود گشت و آنها (نيز) از او خشنود شدند و باغهايى از بهشت براى آنان فراهم ساخته كه نهرها از زير درختانش جارى است. جاودانه در آن خواهند ماند و اين است كاميابى بزرگ.
در قرآن كريم بيش از يكصد بار سخن از تبعيت و اتّباع ميرود و اين خود نشاندهنده نهايت اهميتى است كه اين كتابِ انسانسازي براى اسوهپذيري و تقليد در عرصه تربيت، تزكيت و هدايت انسانها قايل است.[3] بارى، از آنجا كه اصول مكتب و خط مشى اعتقادى ـ اخلاقى پيامبران و مؤمنان صالح مشترك است و به زمان و مكانى خاص محدود نميگردد، قرآن كريم براى همه پويندگان راه هدايت، اقتدا به سيره صالحان گذشته را لازم و ضرورى ميداند.
تا نسل انسان بر گستره خاك گسترده است، مسير پيموده شده از سوى پيامآوران و اولياى الهي همواره قابل اقتدا و تأسّى است.
[1] ممتحنه (60): 6 [2] توبه (9): 100. [3]برگرفته از جامعه و تاريخ از ديدگاه قرآن، استاد محمد تقى مصباح يزدى: ص 277 و 288.