احکام شرع و مغاير با آنها مي‌‌شمارند. غافل از آنكه شارع مقدس همان‌‌گونه که احکام اوليه را براي موقعيت‌هاي عادي وضع کرده، براي موقعيت‌هاي خاص نيز احکام ثانويه را وضع کرده است و از اين جهت احکام ثانويه نيز در زمرة احکام اسلام به شمار مي‌آيند و موقتاً جايگزين احکام اوليه مي‌‌شوند. البته‌ برخي احکام ثانويه در کتاب و سنت ذکر شده‌اند، اما بسياري از آنها در اين منابع نيامده‌اند، ولي به فقيه اجازه داده شده است که با توجه به عناوين ثانويه به استخراج آن احكام بپردازد.

محض نمونه، کسي که مي‌خواهد نماز بخواند، بايد وضو بگيرد، و اگر غسل بر او واجب شده باشد واجب است که براي نمازش غسل کند. از سويي، وجوب وضو و غسل از احکام اوليه و ناظر به وضعيت عادي است که هم بدن سالم است و آب براي آن ضرر ندارد، و هم آب در اختيار انسان است. اما اگر به علت بيماري شست‌وشوي بدن با آب زيان داشته باشد يا به دليل عدم دسترس به آب، نتوان وضو گرفت، وجوب