اين بيمارى اكثرا عقل انسان را زايل مىكند و اشياء توهمى و غير
واقعى را به صورت واقعى براى او مجسم مىكند و گاهى به كارهاى خشن و نادر و خلاف
قاعده مىانجامد.
هذيّت
فارسى/ چنينى
فرانسه/Ecceite ,Haecceite ,Ipseite
انگليسى/This -ness
لاتين/Ecceitas ,Haecceitac ,Ipseitus
چنينى اسمى است كه از «اين» مشتق شده است و به چيزى اطلاق مىشود كه
به موجب آن، شىء همان شىء است و نه شىء ديگرى.
دونس سكات كه لفظ لاتين «Ecceitas را وضع كرده است آن را به اين عنوان تعريف
كرده است كه مفهوم اين لفظ دال بر منشأ تشخص ذاتى است يعنى دالّ بر چيزى است، كه
به موجب آن، طبيعت شىء تعيين مىشود، بنا بر اين يك شىء جزئى است.
هرمسيّت
فارسى/ هرمسى
فرانسه/Hermetisme
انگليسى/Hermetism
1- عنوان هرمسى دال بر مجموعه نظرياتى است كه اصل آن به كتابهاى مصر
قديم به نام كتابهاى طاط سهگانه بزرگ مىرسد. اين افكار در كتب يونانى مدون شده و
تاريخ و اصل آنها دقيقا معلوم نيست. هرمس نامى است كه يونانيان به خداى مصرى تاحوت
اطلاق مىكردند و افلاطونيان جديد آن را هرمس سهگانه بزرگ مىناميدند.
2- هرمسى مترادف كيميا و جادوست و منشأ ترادف اين الفاظ اين است كه
كيمياگران يونانى خود را به هرمس منسوب مىكردند و او را اولين استاد خود
مىدانستند.
در فهرست ابن نديم به كتب هرمسى در زمينه صنعت و نجوم و جادو و علوم
معنوى اشاره شده است. در ملل و نحل شهرستانى نيز به آثار و آراء «هرمس بزرگ داراى
آثار نيكو و اقوال پسنديده» اشاره شده است.
هيستريا
فارسى/ غش و تشنج
فرانسه/Hysterie
انگليسى/Hysteria
1- لفظ هيستريا از الفاظ يونانى است و به بيمارىيى اطلاق مىشود كه
قدما آن را اختناق رحم مىناميدند. اين بيمارى در نظر آنان عبارت است از: «تمايل
رحم به جمع شدن و يا تمايل آن به شل شدن و وارفتن به يك طرف.
گفتهاند اين بيمارى شبيه صرع و غش است و در نتيجه تبديل مواد به يك
ماده سمّى به وجود مىآيد و اين ماده سمّى هنگام بالا رفتن به طرف مغز، آن را
مىگزد و مىآزارد و از اين پديده يك حركت تشنّجى به وجود مىآيد، و نيز اين ماده
قلب را آزار مىدهد و در نتيجه آن يك غش پى در پى براى قلب به وجود مىآيد.» (كشاف
تهانوى) اما امروز ابن نژندى (بيمارى غش) را نمىتوان اختناق رحم ناميد زيرا در
زنان و مردان هر دو، بطور مساوى ديده مىشود.
2- در زمان ما لفظ هيسترى به حالت نفسانى خاصى كه بطور دائمى يا موقتى
در انسان به وجود مىآيد و با عوارض نفسانى يا جسمانى خاصى همراه است، اطلاق
مىشود. از جمله اين عوارض است فقدان حس لامسه يا تشديد آن و يا كاهش و تخفيف آن و
يا انحراف آن. و نيز از جمله آن عوارض است كورى، كرى، فقدان حس بويايى، چشايى، فلج
اعضا، تشنج، گرفتگى قلب (نفس تنگى) فراموشى، حركت در خواب، خيالبافى و
توهمگرايى، ضعف استعدادهاى انفعالى، محدود شدن قلمرو ادراك و گسيختگى محتواى آن و
متوقف شدن رشد.
3- هيسترى تغييرى عبارت است از مجموع اضطرابات نفسانى و فيزيولوژيكى
ناشى از تبديل دافعه غريزى رفع نياز، از روش متعادل به روش خلاف قاعده، اين تغيير
دافعه، معلول انگيزههاى مادى، اخلاقى يا اجتماعى است.