responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : معيار العقول نویسنده : ابن سينا    جلد : 1  صفحه : 10

النّقطة دارك و يقال لجزئى المخل الواقعين على جانبى الدارك ذراعاه:

ص 123 طبع بيروت».

در نسخ موجود رساله حاضر همه جا (محل) بحاء بى‌نقطه نوشته كه باحتمال نزديك بيقين تصحيف (مخل) بخاء معجمه است زيرا كلمه (محل) را هر طور بخوانيم خواه با ميم زائده بوزن (مفعل) از ماده حلول مثل (محلّ) بفتح ميم و حاء و تشديد لام يعنى مكان حلول يا (محلّ) بكسر حاء يعنى اجل دين، و خواه با ميم اصلى بوزن (فعل) با حركات متصوّره، بهيچ شكل كلمه در عربى معنى كاملا مناسب با (عتله) و (بيرم) نمى‌بخشد.

از باب مثال (محل) بفتح ميم و سكون حاء بمعنى خديعه و مكر و قحط و گرسنگى و امثال اين معانى است.- و (محل) بضمّتين جمع (محال) جمع (محاله) است بمعنى چرخ بزرگ چاه و چوبى كه بر آن گلكاران در وقت كار قرار گيرند.

ما بين معانى مذكور شايد معنى اخير «الخشبة الّتى يستقرّ عليها الطّيّانون» بتجوّز مناسبتى بسيار بعيد با (عتله) و (بيرم) داشته باشد كه آن هم با وجود سندى معتبر مانند مفاتيح العلوم خوارزمى قابل اعتنا نيست.

در كتاب حاضر فصل سوم از باب دوم گويد: اندر محل [مخل: ظ] كه گروهى آن را بيرم گويند. اين آلت سخت معروفست ليكن عامّه خلق بتقليد دانند و آن جرمى است صلب و دراز قسمت كرده باقسام چندان كه بايد ... الخ».

نام کتاب : معيار العقول نویسنده : ابن سينا    جلد : 1  صفحه : 10
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست