فصل هفدهم: تشريح ماهيچه‌هاى حركت بازو

ماهيچه‌هاى بازويى كه مفصل شانه را حركت مى‌دهند، سه ماهيچه مى‌باشند كه از سينه مى‌آيند و مفصل را به سمت پايين مى‌كشند:

1. ماهيچه‌اى‌ [1] كه رويشگاه آن از زير پستان مى‌باشد و طرف ديگر آن به بخش قدامى بازو كه جلوى زهِ حفره شانه‌ [2] قرار دارد، متصل مى‌شود. اين ماهيچه (با انقباض خود) بازو را به سينه نزديك مى‌گرداند و علاوه بر آن با پايين آمدن، قهرا شانه را نيز به دنبال خود به سمت پايين مى‌كشد؛

2. ماهيچه ديگر رويشگاه آن از بالاى جناغ مى‌باشد و بر قسمت داخلى سر بازو

احاطه دارد، اين ماهيچه (با انقباض خود) بازو را با اندكى بالا آوردن به سينه نزديك مى‌نمايد.

[1] عضله سينه‌اى كوچك (PectoralisMinor( مبدأ: سومين، چهارمين و پنجمين دنده، انتها: زايده كوراكوئيد (غرابى) استخوان كتف ... عمل: ناحيه شانه را پايين مى‌آورد و اگر استخوان كتف ثابت باشد دنده‌هاى مبدأ را بالا مى‌كشد. (ضروريات آناتومى اسنل، جدول 17- 3)

[2] در نسخه آملى، جيلانى و تهران «زيق النقره» دارد و در نسخه بولاق «زيق الترقوه» مى‌باشد، كه نسخه اول ترجمه شد.

زيق در فارسى زه، يخه و گريبان كه دور گردن را احاطه كرده است، مقصود در اين عبارت طرف و كناره است، اين ماهيچه به لبه گودى كتف پيوند مى‌خورد.

شايد مقصود از كناره و لبه نقره كتف، حفره گلنوئيد (GlenoidFossa( باشد كه زير زايده كوراكوئيد (غرابى) قرار دارد، چنانچه در ضروريات آناتومى اسنل، ص 31 دارد: زايده كوراكوئيد كه در بالاى حفره گلنوئيد به طرف بالا وجلو كشيده شده، محل اتصال ماهيچه‌ها و رباطٌّها مى‌باشد.