نام کتاب : ترجمه قانون در طب نویسنده : ابن سينا جلد : 1 صفحه : 448
(ماهيچه مايل كننده سر به چپ و راست)
ماهيچههاى كج كنندة سر به دو جانب عبارتاند از: دو زوج كه با مفصل
سر (با دو مهره گردن) ملازم مىباشند؛ يك زوج از آن دو در بخش قدامى مفصل قرار
دارد و آن جاى اتصال بين سر و مهره دوم مىباشد، يك فرد آن از جانب راست و فرد
ديگر از جانب چپ؛ و جاى زوج دوم، بخش خلفى سر مىباشد و بين مهره اول و سر جمع
مىنمايد، يك فرد از جانب راست و فرد ديگر از جانب چپ، بنا بر اين هر گاه يكى از
اين چهار ماهيچه دچار انقباض گردد، سر به همان سمت با اندكى اريب متمايل مىگردد
و هر گاه دو ماهيچه در يك جهت دچار انقباض گردند، سر بدون هيچ اريبى
به آن سمت
متمايل مىگردد.
اگر دو ماهيچه قدامى حركت نمايد، در وارونه شدن به سمت جلو كمك مىنمايند
و اگر دو ماهيچه خلفى حركت نمايند، سر به سوى عقب برگردانده مىشود و هرگاه اين
چهار ماهيچه با هم حركت نمايند، سر راست مىايستد. اين ماهيچههاى چهارگانه
كوچكترين ماهيچهها شمرده مىشوند، ولى اين كوچكى با توجه به جايگاه خوب و نيز در
پناه ماهيچههاى ديگر بودن، جبران مىگردد بطورى كه ماهيچههاى ديگر با بزرگى خود
به اين درجه از توانايى دست مىيابند.
مفصل سر، به دو ويژگى كه دو معناى متضاد در خود دارند، نيازمند
مىباشد:
1. استحكام، اين ويژگى به محكم نمودن مفصل و كم پذيرى حركتها وابسته
است.
2. زيادى تعداد حركتها، اين ويژگى به روان نمودن مفصل و سستى آن
وابسته است. در اينجا به سستى مفاصل به دليل اطمينان به استحكام حاصل از كثرت
ماهيچههاى پيچيده پيرامون آن، اولويت داده شد. پس هر دو منظور (استحكام و روانى
مفصل) به گونهاى تأمين گرديد؛ تبارك اللَّه احسن الخالقين و رب العالمين.
نام کتاب : ترجمه قانون در طب نویسنده : ابن سينا جلد : 1 صفحه : 448