در بدن مى‌باشد، ليكن خلط، گوهرى است كه از خوردنى و نوشيدنىِ غذا دهنده،

به دست مى‌آيد.

معناى سخن ما كه مى‌گوييم «غذا دهنده»؛ يعنى آن بالقوه (نه بالفعل) با بدن سنخيت دارد و آنچه بالقوه با بدن انسان شباهت دارد، جسم آميخته است نه بسيط و حال اين كه آب، جسمى بسيط مى‌باشد. [1]

باور بعضى از مردم كه توانايى بدن، ناشى از زيادى خون و ناتوانى آن در اثر كم خونى مى‌باشد، نادرست است، بلكه اعتبار در خصوص توانايى و ضعف بدن به ميزان بهره گيرى‌ [2] درست از خون، يعنى استفاده بهينه و شايسته از خون، بستگى دارد. [3]

بعضى نيز بر اين پندارند كه با افزايش و كاهش خلطها در بدن، تا زمانى كه نسبت بين مقادير هر يك از آنها نسبت به ديگرى‌ [4] به حسب اقتضاى بدن انسان، رعايت گردد، بدن در تندرستى به سر مى‌برد، اين نظريه نيز نادرست است، زيرا علاوه بر حفظ نسبت موجود بين خلطها و برقرارى تعادل ميان آنها، بايد مقدار معين و مقتضى از هر خلط نيز مراعات شود (پس براى حفظ صحت و تندرستى، بايد مقدار نسبى و نفسى اخلاط در بدن رعايت شود).

[1] آب خالص عنصرى، بدون هيچ املاح و امتزاجات مراد مى‌باشد، البته در اين بيان نوعى مناقشه ديده مى‌شود و آن خلط بين آب عنصرى و آب خارجى مى‌باشد.

[2] رُزء در تعبير ابن سينا يعنى چگونگى ارتزاء (بهره بردن) بدن از خون و اين در صورتى است كه در بدن اختلال نباشد و در مجارى آن انسداد نباشد.

[3] صرف افزايش خون در بدن باعث توانايى و تندرستى نمى‌باشد، زيرا افزايش خون در بدن و رگ‌ها، علاوه بر امتلا و سنگينى و ايجاد خستگى و كسالت در بدن، طبيعت بدن را از تصرف كامل بر خون و استحاله آن به گوهر بافت اعضا و تغذيه آنها، بازمى دارد، لذا باعث بروز ضعف و بيمارى در بدن مى‌گردد.

[4] درباره تعيين مقدار هر يك از اخلاط با يكديگر، نظرات گوناگونى ارايه شده برخى بر اساس زمان فترت تب‌ها محاسبه نموده‌اند مثلًا فترت تب بلغمى (يعنى مدت زمان تجمع خلط بلغم و قبل از اشتعال آن كه به نوبه تعبير مى‌شود (6 ساعت مى‌باشد و فترت تب صفراوى 36 ساعت، پس بلغم مدت زمان كوتاه ترى تجميع مى‌گردد، در نتيجه مقدار آن در بدن به مراتب بيشتر از صفراء مى‌باشد يعنى نسبت يك ششم، بنا بر اين پس از خون بلغم و سپس صفراء و سوداء بيشترين اخلاط را تشكيل مى‌دهند آملى شارح قانون، ص 143 مى‌گويد: همه اين مطالب يقينى نيست و صرف حدث و گمان مى‌باشد. داود انطاكى در تذكره، ص 11 مى‌گويد: درست در نظر من اين است كه نسبت بين اخلاط در بدن ثابت نمى‌باشد و در واقع تابع نوع غذايى است كه مصرف مى‌شود، مثلًا اگر گوشت جوجه و زرده تخم مرغ خورده شود بيشتر آن خون، سپس صفراء، سپس بلغم مى‌گردد.