اكنون هرگاه اعتدال مزاج نوع را مورد توجه قرار دهيم، نزديك‌ترين مزاج به اعتدال حقيقى، نوع انسان است، و هرگاه اعتدال مزاج صنف را در نظر آوريم، رأى درست نزد ما اين است كه ساكنان سرزمين محاذى معدّل النهار (خط استوا و حوالى آن- اقليم اول) [1] كه از آفات زمينى، مانند: شرايط نامساعد كوه‌ها و درياها مصون بوده، نزديك‌ترين صنف به اعتدال حقيقى مى‌باشند [2]. نظريه فاصله داشتن ساكنان اين سرزمين از اعتدال حقيقى به لحاظ نزديكى خورشيد به آنان، عقيده‌اى باطل مى‌باشد، زيرا نزديكى به خورشيد در آن ناحيه جغرافيايى، آفت كمترى به دنبال دارد، و تغييرات جوى در آن كمتر محسوس مى‌باشد، بر عكسِ نزديكى خورشيد در اينجا [3] يا سرزمين‌هايى كه عرض جغرافيايى بيشترى دارند [4] اگرچه با خورشيد رو در رو نمى‌باشند (خورشيد به صورت مايل مى‌تابد)، و همه حالات ساكنان خط استوا برتر و هم گون‌تر از ديگر مناطق مى‌باشد، و هواى آن با مزاج ايشان، ناسازگار نبوده، بلكه پيوسته با مزاج آنان مشابهت دارد.

[1] معدّل النهار (استواء فلكى) دايره بزرگ فلك كه منطقة البروج نيز مى‌نامند، زيرا بر اساس هيئت بطلميوسى، ستارگان روى خط فرضى آن در حركتند و محاذى آن روى زمين، خط استوا مى‌باشد كه زمين را به دو نيم كره شمالى و جنوبى تقسيم مى‌كند. اقليم اول از نظر طول و عرض بزرگ‌ترين اقاليم مى‌باشد، عرض جغرافيايى آن از خط استوا به سمت شمال 5/ 12 تا 20 درجه مى‌باشد. (نخبة الدهر، ص 20)

[2] شيخ الرئيس معتقد است كه ساكنان حوالى خط استوا، اعدل امزجه را دارند، در اين باره محقق طوسى- رحمه اللَّه- مى‌گويد: اگر مقصود ابن سينا از اعدليت مزاج، تشابه احوال ساكنان آن به لحاظ فقدان تغييرات جوى مى‌باشد، بدون ترديد منطقه استوايى نسبت به اقليم چهارم اعتدال بيشترى دارد، ولى اگر مقصود از اعدليت مزاج، تعامل و تعادل گرمى و سردى باشد، اقليم چهارم به دليل مشاهده آثار مترتب بر آن از قبيل كثرت مواليد، زيادى آبادانى، رنگ پوست ساكنان، ... از خط استوا معتدل‌تر مى‌باشد.

با توجه به اين نكته، ابن سينا آثار عوارض ناشى از زندگى در مناطق استوايى را مربوط به موقعيت اقليمى آن نمى‌داند، بلكه اسباب و عوامل زمينى، مانند: كوه و دريا را مسبّب اين رخدادهاى طبيعى قلمداد مى‌كند. (گزيده از شرح آملى، ص 68)

[3] زادگاه و محل زندگى مؤلف؛ يعنى: اقليم سوم با عرض جغرافيايى 27 تا 33 درجه و 49 دقيقه به سمت شمال و اقليم چهارم با عرض جغرافيايى از پايان اقليم سوم تا 38 درجه و 23 دقيقه به سمت شمال، عرض جغرافيايى. (از كتاب نخبة الدهر فى عجائب البر و البحر، ص 20)

[4] اقليم پنجم با عرض جغرافيايى پايان اقليم چهارم تا 43 درجه و 15 دقيقه به سمت شمال و اقليم ششم با عرض 43 درجه تا 5/ 50 درجه به سمت شمال.