قرآن كريم در زمينه كيفرهاى الهى مىگويد:
وَ مَنْ جاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلا يُجْزى إِلَّا مِثْلَها وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ؛ [1]
هركس مرتكب كار بد شود، جز به مانند آن كيفر داده نمىشود و ستمى بر آنها نخواهد شد.
در آيه ديگر مىفرمايد:
ذلِكَ جَزَيْناهُمْ بِما كَفَرُوا وَ هَلْ نُجازِي إِلَّا الْكَفُورَ؛ [2]
اين كيفر را بهسبب كفرانشان به آنها داديم و آيا جز كفرانكننده، كسى را كيفر مىدهيم؟
در آيه ديگرى پس از بيان مجازات دنيوى قوم عاد و ثمود و فرعون مىفرمايد:
فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذابٍ* إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ؛ [3]
پروردگارت تازيانه عذاب را بر آنها فروريخت. يقينا پروردگارت در كمينگاه ستمكاران است.
امير المؤمنين عليه السّلام درباره آيه فوق فرمود:
إنّ معناه أنّ ربّك قادر أن يجزي أهل المعاصي جزاءهم؛ [4]
معنايش اين است كه پروردگار تو قادر است كه اهل گناه را كيفر دهد.
شيخ الرئيس به اين اشكال دو پاسخ داده است:
پاسخ اوّل:
او مىگويد:
و أمّا الّذي يكون على جهة أخرى من مبدإ له من خارج فحديث آخر؛
[1] . انعام (6) آيه 16.
[2] . سبأ (34) آيه 17.
[3] . فجر (89) آيههاى 13 و 14.
[4] . مجمع البيان، ذيل آيه 14 سوره فجر.