و اگر نمى‌تواند بايد نائبش دست او را بگيرد و به‌جاى او مسح بكشد، و اگر اين هم ممكن نيست، بايد نايب از دست او رطوبت بگيرد و با آن رطوبت سر و پاى او را مسح كند.
(مسأله‌293) - هر كدام از كارهاى وضو را كه مى‌تواند به تنهائى انجام دهد، نبايد در آن كمك بگيرد.
« شرط دوازدهم »: آن كه استعمال آب براى او مانعى نداشته باشد.
(مسأله‌294) - كسى كه مى‌ترسد كه اگر وضو بگيرد، مريض شود يا اگر آب را به مصرف وضو برساند تشنه بماند، نبايد وضو بگيرد، ولى اگر نداند كه آب براى او ضرر دارد وضو بگيرد، اگرچه بعد بفهمد ضرر داشته ولى ضرر به حدى كه شرعاً حرام است نبوده باشد، وضويش صحيح است.
(مسأله‌295) - اگر رساندن آب به صورت و دست‌ها به مقدار كمى كه وضو با آن صحيح است ضرر ندارد و بيشتر از آن ضرر دارد، بايد با همان مقدار وضو بگيرد.
« شرط سيزدهم »: آنكه در اعضاءِ وضو مانعى از رسيدن آب نباشد.
(مسأله‌296) - اگر مى‌داند چيزى به اعضاءِ وضو چسبيده، ولى شك دارد كه از رسيدن آب جلوگيرى مى‌كند يا نه بايد آن را برطرف كند، يا آب را به زير آن برساند.
(مسأله‌297) - اگر زير ناخن چرك باشد، وضو اشكال ندارد، ولى اگر ناخن را بگيرند، بايد براى وضو آن چرك را برطرف كنند. و نيز اگر ناخن بيشتر از معمول بلند باشد، بايد چرك زير مقدارى را كه از معمول بلندتر است برطرف نمايند.
(مسأله‌298) - اگر در صورت و دست‌ها و جلوى سر و روى پاها به واسط سوختن يا چيز ديگر برآمدگى پيدا شود، شستن و مسح روى آن كافى است و چنان‌چه سوراخ شود، رساندن آب به زير پوست لازم نيست، بلكه اگر پوست يك قسمت آن كنده شود، لازم نيست آب را به زير قسمتى كه كنده نشده برساند، ولى چنان‌چه پوستى كه كنده شده گاهى به بدن مى‌چسبد و گاهى بلند مى‌شود، بايد آن را قطع كند يا آب را به زير آن برساند.
(مسأله‌299) - اگر انسان شك كند كه به اعضاى وضوى او چيزى چسبيده يا نه، چنان‌چه احتمال او در نظر مردم به‌جا باشد مثل آن كه بعد از گل كارى شك كند گل بدست او چسبيده يا نه، بايد وارسى كند يا به قدرى دست بمالد كه اطمينان پيدا كند كه اگر بوده برطرف شده، يا آب به زير آن رسيده است.