نام کتاب : توضيح المسائل (فارسي) نویسنده : خوئی، سيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 104
احكام نماز
نماز بهترين اعمال دينى است كه اگر قبول درگاه خداوند عالم شود، عبادتهاى
ديگر هم قبول مىشود. و اگر پذيرفته نشود، اعمال ديگر هم قبول نمىشود. و
همانطور كه اگر انسان شبانه روزى پنج نوبت در نهر آبى شستشو كند، چرك در
بدنش نمىماند، نمازهاى پنجگانه هم انسان را از گناهان پاك مىكند و سزاوار
است كه انسان نماز را در اول وقت بخواند و كسى كه نماز را پست و سبك
شمارد، مانند كسى است كه نماز نمىخواند، پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله و
سلم فرمود:"كسى كه به نماز اهميت ندهد و آن را سبك شمارد، سزاوار عذاب
آخرت است".روزى حضرت در مسجد تشريف داشتند مردى وارد و مشغول نماز شد، و
ركوع و سجودش را كاملا بهجا نياورد. حضرت فرمودند: "اگر اين مرد در حالى
كه نمازش اين طور است از دنيا برود، به دين من از دنيا نرفته است".
پس انسان بايد مواظب باشد كه به عجله و شتابزدگى نماز نخواند، و در حال
نماز به ياد خدا و با خضوع و خشوع و وقار باشد، و متوجه باشد كه با چه كسى
سخن مىگويد، و خود را در مقابل عظمت و بزرگى خداوند عالم بسيار پست و
ناچيز ببيند، و اگر انسان در موقع نماز كاملاً به اين مطلب توجه كند، از
خود بىخبر مىشود، چنانكه در حال نماز تير را از پاى مبارك اميرالمؤمنين
عليهالسلام بيرون كشيدند و آن حضرت متوجه نشدند، و نيز بايد نمازگزار توبه
و استغفار نمايد، و گناهانى كه مانع قبول شدن نماز است مانند حسد،كبر،
غيبت، خوردن حرام، آشاميدن مسكرات، و ندادن خمس و زكاة، بلكه هر معصيتى را
ترك كند. و همچنين سزاوار است كارهائى كه ثواب نماز را كم مىكند بهجا
نياورد، مثلاً در حال خواب آلودگى و خوددارى از بول به نماز نايستد و در
موقع نماز به آسمان نگاه نكند. و كارهايى را كه ثواب نماز را زياد مىكند
بهجا آورد، مثلاً انگشترى عقيق بهدست كند و لباس پاكيزه بپوشد و شانه و
مسواك كند، و خود را خوشبو نمايد.
نمازهاى واجب
نمازهاى واجب شش است: «اول»: نماز روزانه. «دوم»: نماز آيات. «سوم»: نماز
ميت. «چهارم»: نماز طواف واجب خانه كعبه. «پنجم»: نماز قضاى پدر كه بر پسر
بزرگتر واجب است.«ششم»: نمازى كه به واسط اجاره و نذر و قسم و عهد واجب
مىشود و نماز جمعه از نمازهاى روزانه است.
نمازهاى واجب روزانه
نمازهاى واجب روزانه پنج است: ظهر و عصر، هر كدام چهار ركعت. مغرب سه ركعت. عشا چهار ركعت. صبح دو ركعت. (مسأله736 ) در سفر بايد نمازهاى چهار ركعتى را با شرائطى كه گفته مىشود دو ركعت خواند.
وقت نماز ظهر و عصر (مسأله737 ) اگر چوب يا چيزى مانند آن را «شاخص»
راست در زمين هموار فرو برند، صبح كه خورشيد بيرون مىآيد، سايه آن به طرف
مغرب مىافتد و هر چه آفتاب بالا مىآيد اين سايه كم مىشود، و در شهرهاى
ما در اول ظهر شرعى[1] به آخرين
درج كمى مىرسد، و ظهر كه گذشت، سايه آن به طرف مشرق برمىگردد و هر چه
خورشيد رو به مغرب مىرود سايه زيادتر مىشود، بنابر اين وقتى سايه به
آخرين درجه كمى رسيد و دو مرتبه رو به زياد شدن گذاشت معلوم
[1] . ظهر
شرعى عبارت از گذشتن نصف روز است. مثلاً اگر روز دوازده ساعت باشد پس از
گذشتن شش ساعت از طلوع آفتاب ظهر شرعى است و اگر روز سيزده ساعت باشد پس از
گذشتن شش ساعت و نيم از طلوع آفتاب ظهر شرعى است و اگر روز يازده ساعت
باشد پس از گذشتن پنج ساعت و نيم از طلوع آفتاب ظهر شرعى كه عبارت از گذشتن
نصف از طلوع آفتاب تا غروب آن است در بعضى از مواقع سال، چند دقيقه پيش از
ساعت دوازده (به ساعت ظهر كوك) و گاهى چند دقيقه بعد از ساعت دوازده است.
نام کتاب : توضيح المسائل (فارسي) نویسنده : خوئی، سيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 104