«خداوند تو را آزاد آفريده است پس بنده ديگران مباش.»

يك گزارش قديمى در وزارت مستعمرات انگلستان مى‌گويد: يكى از نقاط ضعف شرق كه لازم است از آن بهره جست، روح تنبلى و بى‌مبالاتى آنان است... اين گزارش نشان مى‌دهد كه قدرتهاى استكبارى نمى‌توانند ما را استعمار كنند تا زمانى كه ما خود اين اجازه را به آنها ندهيم.

زن نيز در كندى و عقب ماندگى امّت اسلامى و زير بار استعمار رفتن آن، نقش غير قابل انكارى داشته است واين در حالى است اسلام با نهيب به زن مى‌گويد: اى زن، به واقعيّت خود باز گرد و در سنگر خود درآى و در تعيين سرنوشت امّتت مشاركت كن.

ورود زن به ميدان، انگيزه‌اى مى‌شود كه مردان هم دراين زمينه مشاركت فعّال داشته باشند. با اين حال جوانان نيز نمى‌توانند بگويند:

چون همسرم نمى‌پسندد من به كارهاى مكتبى و مذهبى وارد نمى‌شوم، و نيز مرد نمى‌تواند از انجام فعاليّتهاى دينى- به دليل اينكه نمى‌داند زنش را كجا بگذارد يا در غياب خود او را به كه بسپارد- خوددارى ورزد، چون دراين صورت همسرش او را به كوشش و فعاليّت در راه اسلام برمى‌انگيزاند.

الگوى نيكو

الگوى نيكو زن مسلمان آن زن قهرمانى است كه همسرش (وهب) را به مبارزه تشويق مى‌كند و مى‌گويد: «براى پاكان بجنگ» و نيز (خنساء) آن شاعر معروف كه چهار پسرش را به ميدان فرستاد و بر پيكر آنان حتّى يك قطره اشك نريخت، در حالى كه در زمان جاهليّت براى برادرش، صخر،