كَريمٍ»

تو فقط كسى را انذار مى‌كنى كه از اين يادآورى (الهى يعنى قرآن) پيروى كند و از خداوند رحمان در نهان بترسد. چنين كسى را به آمرزش و پاداشى پرارزش بشارت ده.

در پاسخ سؤال فوق بايد گفت: براى استفاده از انذارهاى قرآن، لازم است تا در خودمان زمينه‌اى مهيّا كنيم وآن زمينه، چيزى جز تحقّق دو شرط نيست:

1) پيروى و تبعيّت از ذكر.

2) ترس از خداوند در نهان.

در باب شرط اول دو سؤال مطرح است:

پيروى يعنى چه؟

ذكر چيست؟

اين كه شخصى جلو انسان راه برود و انسان به دنبال وى گام بگذارد، از نظر ادبيّات عرب، «تبعيّت» يعنى پيروى ناميده مى‌شود.

آيا منظور از «ذكر» قرآن است؟ اگر قرآن است، آيا قرآن جلو ما راه مى‌رود كه ما دنبال آن راه بيفتيم؟ احتمالًا «ذكر» در اين جا چيزى ديگرى بايد باشد.

ذكر بايد شخصى باشد كه پيشرو ماست و ما دنباله‌رو اوييم. به نظر مى‌رسد مقصود از ذكر در گام اوّل پيامبر و سپس اهل‌بيت عليهم السلام اوست؛ هر چند غالب مفسّرين گفته‌اند: مقصودْ قرآن است. آنان براى اثبات ديدگاه خود به آيه‌ى‌

«وَإِنَّهُ لَذِكْرٌ لَكَ وَلِقَوْمِكَ» [1]

و اين مايه‌ى يادآورى (و عظمت) تو و قوم تو است.

استناد نموده‌اند. اين مطلب درست است.

اين مطالب در اين سوره كه به آن «قلب قرآن» گفته مى‌شود، آمده است و به دليل همين مطالب و حقايق كه در اين سوره آمده، مى‌گوييم: