نام کتاب : دانشنامه امام هادی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 785
فجعلکم فی بیوت اذن الله ان ترفع ویذکَر فیها اسمه
در این فراز میگوییم: خداوند، شما امامان معصوم علیهم السلام را در
خانههایی قرار داد که اذن و رخصت فرمود، آن خانهها رفعت یابند و ذکرِ نام
خداوند در آن برده شود. در اینجا برای «بیوت» دو تعبیر وجود دارد: 1
- منظور از بیوت و خانههایی که رخصتِ ترفیع یافتهاند، خانههای ظاهری
پیامبر و ائمّه طاهرین علیهم السلام در زمان حیاتشان و قبورِ منوّر و مطهّر
آنان بعد از وفاتشان است. همچنان که حرمهای شریف هر یک از امامان
معصوم علیهم السلام محل زیارت میلیونها دلباخته گردیده است و هر چه زمان
میگذرد و با آنکه دشمنان ائمّه اطهار علیهم السلام سعی فراوان در تخریب
ظاهری و باطنی آن مینمایند، هر روز بر عاشقان آن قبور منوّر و دلدادگی به
آن و اشتیاق زیارت آن افزوده میگردد و همگان با توسّل به آنان، ذکر خداوند
بر لب جاری ساخته، به عبادت الهی در کنار آن قبور مطهّر میپردازند. قال
رسول اللّه صلی الله علیه وآله لعلی بن ابیطالب: «یا اَباالحَسَن ان
اللَّه جَعَلَ قَبْرک و قَبْر ولدک بُقاعا مِنْ بُقاع الجَنَّة و عَرْصة
مِن عرصاتها و ان اللّه جعل قُلُوب نُجباء مِن خَلْقه و صفوة من عِباده تحن
الیکم و تحتمل المذلّة و الاذی فَیعمرونُ قُبورکم و یکْثرون زِیارتها
تَقَرّباً مِنْهم إلی اللّه و مودَّة مِنْهم لِرَسوله اولئک یا علی
الَمخْصوصون بِشفاعَتی، الواردون حَوْضی و هُم زواری غداً فی الجنَّة».[1] .
پیامبر صلی الله علیه وآله (رو به حضرت علی علیه السلام کرده) فرمودند: ای
اباالحسن، همانا خداوند قبر تو و قبر فرزندان تو را بنایی از عمارتهای
بهشت قرار داده و سرزمینی از سرزمینهای بهشت ساخته است و همانا خداوند
قلبهای خوبان از خلق خود را و بهترین از بندگانش را برای شما آرام و نرم
قرار داده که تمام مشکلات و گرفتاریها را به خاطر شما تحمل مینمایند. سپس
به تعمیر قبرهای شما میپردازند و به قصد تقرّب به خداوند و دوستی با رسول
خدا به زیارت شما میآیند. پس ای علی، آنها اختصاصیافتگان به شفاعت من
هستند و آنها در قیامت بر من وارد میشوند و به زیارت من نائل میگردند. 2 - منظور از بیوت و خانههای که رخصت ترفیع یافتهاند، خانههای معنوی یعنی خانههای علم و حکمت امامان معصوم علیهم السلام میباشد. قال
الباقر علیه السلام: «انَّما الحجَّة فی آل ابراهیم لقول اللّه عزّ و جلّ:
«فَقَدْ آتَینَآ آلَ إِبْرَاهِیمَ الْکِتَابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ
آتَینَاهُم مُّلْکًا عَظِیما»[2] فالحجَّة الانبیاء و اَهْل بیوتات
الأنبیاء حَتّی تَقوم السَّاعة لان کتابَ اللّهِ ینْطِقْ بذلک وصیة اللّه
بعضها من بعض، الَّتی وضعها عَلی النَّاس فقال: «فِی بُیوتٍ أَذِنَ اللَّهُ
أَن تُرْفَعَ»[3] و هی بیوتات الأنْبیاء و الرُسُل و الحُکَماء و أئمَّة
الهُدی فَهذا بَیان عُروة الایمان الَّتی نَجا بِها منْ نَجا قَبْلکم وَ
بِها ینْجو من یتبع الأئمَّة».[4] . امام باقر علیه السلام فرمودند:
حجّت تنها در خاندان ابراهیم است، به دلیل گفتار خداوند «همانا به خاندان
ابراهیم کتاب و حکمت دادیم و آنها را ملکی عظیم عنایت کردیم». از همین روی
حجّت خدا، پیامبران و اهل خانههای پیامبران هستند تا روزی که رستاخیز برپا
شود. زیرا کتاب خداوند بدان گویااست و سفارش خداوند است که حجّتهای الهی
از همدیگرند. آنانکه خداوند بر مردم فرمانروایشان کرده و فرموده: «در
خانههایی که خداوند اجازه داده است بر فراز باشند» و آنها خانههای
پیامبران و رسولان و حکیمان و امامان راهنما است. آنها بیانکننده «دستاویز
محکم ایمان» هستند که پیشینیانِ شما به آن نجات یافتند و دیگران نیز
چنانچه پیروی نمایند، نجات خواهند یافت. منظور از «اذن» و رخصت خداوند در
فراز «فی بُیوتٍ اَذِنَ اللّه» یا «اذن تکوینی» است و یا «اذن تشریعی». «اذن
تکوینی» به آن است که خداوند مقدّر فرموده و در لوح محفوظ به ترفیع مقام
خانههای ظاهری و باطنی و معنوی امامان معصوم علیهم السلام حکم کرده. چرا
که آنها نور خداوند هستند و خداوند نور خود را حفظ کرده، آن را تمام
میگرداند. «یرِیدُونَ لِیطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَ
اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْکَافِرُونَ».[5] . میخواهند با
دهانهای خود نور خداوند را خاموش نمایند و البتّه خدا نور خود را هر چند
کافران خوش ندارند، تمام و محفوظ خواهد داشت. «اذن تشریعی» به آن است که
خداوند امر کرده و تکلیف نموده به تعظیم مقام و منزلت امامان هدایت علیهم
السلام و اجرای این تکلیف. پس بر همگان است در حفظ شأنیت بیوت ظاهری آنان
کوشیده به قبور منوّرشان رسیدگی کنند و با اهتمام به معارف آنها و آموختن
علم و حکمتشان بیوت معنوی آنها را حفظ نمایند.
[~hr~]پی نوشت ها: (1) بحارالانوار، ج 100، ص 121. (2) سوره مبارکه نساء، آیه 54. (3) سوره مبارکه نور، آیه 36. (4) کافی، ج 8، ص 119. (5) سوره مبارکه صف، آیه 8. منبع: پرچمداران هدایت، تدبری در زیارت جامعه کبیره؛ سید احمد سجادی؛ انتشارات اسوه؛ چاپ اول خرداد 1388.
نام کتاب : دانشنامه امام هادی علیه السلام نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 785